Tęczanki są znane od ponad 110 lat. Do Europy zostały sprowadzone przez niemieckiego akwarystę i podróżnika H. Blehera. Za jego sprawą w handlu pojawiły się Chilatherina bleheri, Melanotaenia praecox, M. boesemani oraz inne. Generalnie uważane są za ryby stosunkowo łatwe w hodowli pod warunkiem zapewnienia właściwych warunków, które można dosyć łatwo spełnić. Podstawowym warunkiem jest posiadanie dużego akwarium. W zrozumieniu jakie warunki należy m zapewnić może pomóc zapoznanie się w jakich warunkach żyją w środowisku naturalnym. Pochodzą z Nowej Gwinei oraz Australii. W Australii żyją w trzech strefach klimatycznych. Na wahania parametrów fizyko-chemicznych bardziej narażone są osobniki z Australii niż z Nowej Gwinei. W trakcie pory suchej niektóre gatunki płyną w dół rzek, aż do ujść o wodach słonawych. Te które muszą pozostać są zmuszone przez pewien czas żyć w wysychających kałużach. Szczególnie odporna jest Melanotaenia splendida tatei, która żyje w centralnej części kontynentu australijskiego. W tropikalnych lasach Nowej Gwinei przez cały czas utrzymuje się temperatura 25-30 C. Panuje tam stabilny klimat monsumowy, woda jest zazwyczaj lekko kwaśna, bardzo miękka oraz nisko zasolona. Wydaje się, że poprzez fakt, iż zamieszkuje różnorodne środowiska, jej wrażliwość na zmiany parametrów wody jest bardzo mała.
Zgodne z prawdą tak jednak nie jest. W hodowli tych ryb najbardziej istotna jest temperatura wody, nasycenie tlenem oraz zawartość produktów przemiany materii. Odczyn i twardość wody musza mieścić się w rozsądnym przedziale. Ogólnie powinny się zawierać w granicach 3-12 n oraz odczyn pH 6,8-7,8. Szczególnie młode osobniki są wrażliwie na gwałtowne zmiany parametrów wody. Cotygodniowa wymiana około 25 % przy niezbyt wielkiej liczbie ryb powinna wystarczyć. Przy większej liczbie ryb należy to robić 2 razy w tygodniu. Przy sprawnym systemie filtrowania oraz regularnej podmianie wody utrzymanie azotanów poniżej 20 mg/l, a azotynów poniżej 0,1 mg/l nie powinno sprawiać kłopotów. Została zauważona wzmożona aktywność ryb oraz częste przystępowanie do tarła pod po częściowej wymianie wody na świeżą.
Gatunek ten wymaga zbiornika dużego z wolną przestrzenią do pływania. Przebywają zazwyczaj w górnych i środkowych partiach wody. Woda powinna być lekko płynąca. Ze względu na rozmiary ryb akwarium nie powinno być krótsze niż 100 cm. Zbiornik nie musi być wysoki. Najkorzystniej wpływa na wymianę gazową akwarium szerokie i długie. Odpowiednie usytuowanie wylotu napowietrzacza lub filtra zapewnia ruch wody, który również umożliwia lepszą wymianę gazową. Rośliny akwariowe produkują znaczne ilości tlenu, dlatego należy posadzić je w zbiorniku z tymi rybami. Zazwyczaj polecane są rośliny drobnolistne, sadzone na ścianach bocznych i tylniej. Temperatura wody powinna wynosić od 24 do 26 C, natomiast podczas tarła około 28 C.
W środowisku naturalnym zazwyczaj przebywają w wodach słodkich, dlatego dodawanie soli do wody w akwarium wydaje się zbędne. Jednakże często panuje opinia, że należy wodę wzbogacić o niewielką ilość soli. Pogląd ten wynika prawdopodobnie z faktu, że tęczanki w warunkach naturalnych przemieszczają się do miejsc, gdzie mieszają się wody słone ze słodkimi. W naturze żywią się drobnymi skorupiakami lądowymi, owadami lądowymi i wodnymi oraz glonami. Oczywiście w warunkach domowych zdobycie takiego pokarmu jest mało prawdopodobne. Dlatego podajemy im wiele różnych pokarmów. Są to ryby, które zjadają wszystko w dużych ilościach. Szczególnie wskazane jest podawanie larw ochotek i komarów oraz rozwielitki. Wskazane jest również podawanie pokarmów roślinnych takich jak szpinak czy sparzona sałata. Dzięki temu nie będą obgryzały roślin akwariowych. Raz na jakiś czas możemy im podać lane kluseczki oraz muchę. Nie należy podawać zbyt często pokarmów płatkowanych. Karmimy je 3-4 razy dziennie, w ilości która nie opadnie zbyt szybko na dno, ponieważ bardzo niechętnie jest pobierany z dna.
Rozmnażanie
Tęczanki różnych gatunków w łatwy sposób się krzyżują, toteż nie powinniśmy dopuszczać do tarła w zbiorniku ogólnym, ponieważ nie należy tworzyć hybryd. Możemy je rozmnażać w grupach, jak również parach. Nie dobierają się w stałe pary. W odpowiednich warunkach dosyć często przystępują do tarła w zbiornikach ogólnych. Samiec gotowy do tarła jest intensywnie ubarwiony, a jego napięte płetwy wabią samicę. Ponadto zauważyć możemy u samców wielu gatunków jasny pas, przebiegający od pierwszej płetwy grzbietowej do pyska. Często wdają się w bójki w obronie rewirów tarliskowych, które stanowić mogą np.: drobnolistne rośliny oraz mech jawajski. Zazwyczaj nie zjadają ikry, larw i narybku. Jednakże w akwarium ogólnym ilość młodych nie będzie zbyt liczna, ponieważ inne ryby z chęcią ją zjadają. Tarło odbywa się zazwyczaj w porach porannych i trwa kilka dni. Zapłodniona ikra jest przylepiana do roślinności. Larwy lęgną się po około tygodniu.
Jeżeli zdecydowalibyśmy się na rozmnażanie w zbiorniku ogólnym to zapewnijmy w nim dużą ilość roślin, szczególnie pływających oraz takich w którym może uchować się trochę ikry np.: mech jawajski. Dużym problemem jest również wykarmienie narybku w takim akwarium. Rośliny pływające powinny ułatwić te zadanie. W trakcie wychowu narybku, dorosłym osobnikom nie podawajmy zooplanktonu. Złożoną ikrę należy izolować, jeżeli chcemy dochować się większej ilości młodych. Rozmnażając w zbiorniku tarliskowym uzyskamy zdecydowanie lepsze efekty hodowlane. Długość takiego akwarium nie powinna mieć mniej niż 80 cm długości w rozmnażaniu większych gatunków. Agresję dominującego samca najłatwiej rozładujemy przy dwóch samicach i trzech samcach. Woda w zbiorniku przeznaczonym do tarła powinna mieć temperaturę 28 C, raczej miękka o pH około 7. Ikra chętnie przyklejana jest do pływające tamponu. Narybkowi należy zapewnić delikatny ruch wody. Nie może to być zbyt silny prąd, ponieważ szybko męczy młode ryby. Młode przebywają zazwyczaj 1 cm poniżej lustra wody. Bardzo ważnym aspektem jest ich karmienie. Początkowo podajemy im bardzo drobny pokarm taki jak np.: pantofelki, wrotki oraz odrobinę ugotowanego i roztartego żółtka jaja kurzego. Z czasem możemy rozpocząć podawanie większego pokarmu takiego jak np.: larwy solowców. Drugim bardzo ważnym aspektem w wychowie młodych jest zapewnienie wody odpowiedniej jakości. Wodę podmieniamy często w małych ilościach. Zalecane jest wpuszczenie do zbiornika z młodymi 1-2 ślimaki z rodzaju Ampullaria, których zadaniem jest produkowanie wrotków oraz usuwanie resztek pokarmowych. Przy odrobinie wysiłku rozmnożenie i wychowanie młodych nie powinno stanowić większego problemu.
Artykuł przesłany przez użytkownika portalu Pana Pawła Gołębiewskiego.
Redakcja nie odpowiada za treść artykułów przesyłanych przez internautów.
Za wszystkie artykuły serdecznie dziękujemy.
2 komentarzy
Michał.P:
16.11.2011 14:03one sa supcio ja mam 4szt t. niebieskiej
xxx:
07.06.2010 20:41Tenczanki bardzo dobrze adaptuja sie z pielegnicami papuzimi ,, warunkiem tego jest duża ilos roslin w akwarium