Opis
Jest to choroba wywołana przez orzęska Ichthyophthirius multifiliis, który atakuje skórę i skrzela ryb słodkowodnych. Pasożyt najszybciej dorasta i rozwija się na skórze ryby w temperaturze 25ºC, natomiast w temperaturze 32-33ºC ginie w ciągu 4-6 godzin. Jeśli w akwarium występują warunki najodpowiedniejsze dla rozwoju pasożyta, czyli właściwości fizykochemiczne wody oraz osłabione ryby to choroba może poczynić poważne spustoszenia w stadzie. Choroba ta nazywana jest również kulorzęskiem.
Objawy
Jednokomórkowiec tego orzęska jest widoczny gołym okiem, ponieważ ryba jest cała w białych, małych punkcikach. Najpierw są one widoczne na płetwach i plecach ryby. W pierwszej fazie choroby ryby ocierają się o dekoracje i rośliny próbując pozbyć się pasożyta. Spada również apetyt ryb. Jeśli w skrzelach dojdzie do inwazji orzęska to ryba dusi się, gdy zaś między naskórkiem a skórą właściwą osiedli się znaczna ilość pasożytów to następuje powolne odrywanie się płatków skóry od ciała. Jeśli dojdzie do zachorowania wylęgu ginie on bardzo szybko w nerwowych konwulsjach.
Leczenie
Do praktyk zapobiegawczych występowaniu rybiej ospy należy kwarantanna nowo zakupionych ryb, roślin, ślimaków. Ślimakom i roślinom wystarcza pięciodniowy okres kwarantanny, ponieważ są one nosicielami biernymi. Natomiast jeśli kwarantanna dotyczy ryb to jej długość zależy od temperatury wody: przy 15ºC trwa półtorej doby, przy 20ºC trwa dobę, natomiast po 25ºC – po kilku godzinach. Są to okresy, w których ryba przebywa w jednym zbiorniku, po tym czasie należy przenieść je do kolejnego zbiornika, a poprzedni wydezynfekować. Takie zabiegi należy przeprowadzać przez 12-13 dni w temperaturze 15ºC, w temperaturze 20ºC – przez 8 dni. Stosuje się takie zabiegi w celu pozbycia się z tkanek pasożytów w różnej fazie rozwojowej. Aczkolwiek jest to metoda bardzo nie komfortowa dla ryb, dlatego też zaleca się kąpiele długotrwałe w roztworach różnych leków. Środki lecznicze stosowane w leczeniu rybiej ospy to: A) zieleń malachitowa – stosowana jako roztwór leczniczy 1-10 ml roztworu macierzystego (0,1 g zieleni malachitowej na 100 ml wody) na 100 l wody – stosowany jako kąpiel długotrwała, co trzeci dzień roztwór należy wzmacniać, dodając ½ pierwszej dawki. B) błękit metylenowy – roztwór 3-4 mg na 1 l wody stosowany w kąpieli długotrwałej. C) błękit metylenowy (dla ryb które są wrażliwe na FCM) – roztwór 2-2,5 mg na 1 l wody stosowany w kąpieli długotrwałej, po pięciu dniach do roztworu leczniczego dodaje się 0,5 mg na 1 litr D) siarczan miedzi – roztwór 0,5-1,5 mg na 1 l wody stosowany przy kąpieli długotrwałej E) siarczan miedzi i kwas cytrynowy – roztwór 0,15 mg siarczanu miedzi i 9,10 mg kwasu cytrynowego na 1 l wody stosowany przy kąpieli długotrwałej F) FMC – mieszanina formaliny, błękitu metylenowego i zieleni malachitowej – po sporządzeniu roztworu macierzystego (100 ml formaliny, 370 mg błękitu metylenowego i 370 mg zieleni malachitowej) stosujemy go w roztworze leczniczym w dawce 1-1,2 ml na 100 l wody – kąpiel długotrwała. G) trypaflawina – roztwór 0,1-0,4 mg na 1 l wody stosowany w kąpieli długotrwałej H) Aureomycin – w dawce 12 mg na 1 l wody podczas kąpieli długotrwałych I) hydrochlorek chininy – w dawce 10 mg na 1 l wody – podczas kąpieli długotrwałej Bibliografia: J. Antychowicz, Choroby ryb akwariowych. J. Lewczuk, Domowe akwarium słodkowodne. H. Frey, Akwarium słodkowodne. Wszystkie pozycje serdecznie polecam.
368 komentarzy
kangur:
16.12.2009 13:46Lit-r. Kiedys tez tak leczylem ospe i ona znikala ale niestety po pewnym czasie powracala (mimo, ze nic nowego nie dokladalem do akwarium). Wystarczy, ze kilka osobnikow orzeska przezyje i szybko sie rozmnoza. Zawsze tez tracilem po pare rybek. Nie bojcie sie stosowac lekow. Mialem ospe w akwa pare razy w ostatnich latach, zawsze leczylem tym co napisales plus leki i nigdy mi zadna ryba nie zdechla (ani zadna roslina)Pozdrawiam
Lit-r:
15.12.2009 23:32zwalczyć ospę jest b.prosto. Stara, dobra metoda. Dodać 2 łyżki soli na 100l akwa i podnieść temp do 28st i wyżej. Tania, nietoksyczna, dobra metoda
kangur:
15.12.2009 10:50Michaszek 1985: pewno za pozno na porade (po patu tygodniach) ale wierze, ze twoje rybki juz sa zdrowe. Nie tak latwo zabic ospe. Moze dodales za malo lekarstwa. Ale ja kiedys mialem to samo. Po prostu musisz powtarzac kuracje tak jak podaja na opakowaniu az do skutku i potem jeszcze raz jak juz wszystko wyglada OK. Powodzenia.
uff:
01.12.2009 14:033 dni temu pojawiła się ospa rybia u jednej z samiczek mieczyka, dość obficie ja wysypało. Zastosowałem temp. 30 st. C i "Ichtio". Efekty bdb, kulorzęsek zniknął, ryby żyją.
gerappa:
28.11.2009 11:10dzis rano zauważyłam w moim akwarium ospę! na razie tylko na bocji i 2 neonkach. Ale zainterweniowałam i kupiłam od razu costa med f z firmy sera. podniosłam temp. wody, zgasiłam światlo i rybki się kurują. sprzedawca w sklepie powiedział że powinnam je tez mniej karmić teraz. Zobaczymy czy wyzdrowieją za kilka dni. Martwi mnie tylko moj narybek, który przyszedł na świat wczoraj. Mam nadzieję że przetrwa kurację.
marzena134:
27.11.2009 17:23pomocy !!! mam prawie wszystkie ryby chorują na rybią ospę teraz w akwa jest 26 stopni c . Najbajdziej choruje neon czerwony a neon innesa troche mniej . mam 25l i 12 ryb 10 minut temu padł mi neonek czerwony moje ryby to 2 mieczyki samica i samiec , bojownik czerwony 5 gupioków , 2 neony innesa 1 molinezja czarna i dwa glonki biały i oliwkowy . co mam robić!!!!!!!!!!!!!!!!!
Michaszek1985:
24.11.2009 21:57Witam mam problem z ospa,probowalem sie juz jej pozbyc na kilka sposobow a mianowicie 1 ICHTOSAN 2 ICHTO a teraz stosuje jako 3 CMF i co prawda ryby juz nie padaja ale na jednej z bocji w dalszym ciagu widze kilka bialych kropeczek dodam ze wszystkie trzy kuracje byly robione osobno temperature podnosilem do 30 st i trwaly min 3-4 dni po wszystkim podmienialem 1/3 wody. Po skonczeniu 2 kuracji i obnizeniu temp do26 na bocjach zauwarzylem nasilanie sie kropek. wiec zastosowalem cmf CO TERAZ POMOCY!!!
bob:
23.11.2009 16:02aktualnie ta choroba dotknęła moje rybki. aqwa 112L nowe. 2 molinezje, 2 gurami, 3 gupiki, 10 neonków, 3 glonki, 3 mieczyki. Poczytałem w necie i znalazłem ze jak chce żeby rybki wyzdrowiały bez chemii to temperatura i sól niejodowana jest potrzebna, wczoraj podniosłem temperaturę do 31st. widać ze pomaga bo molinezje rozłożyły z powrotem płetwy a mieczyk się ożywił i polubił grzałkę, dziś wsypałem sól niejodowaną morską tj 10 łyżek stołowych rozpuściłem w misce z wodą z akwarium,jak narazie nikomu nic się nie dzieje :) chętnie jedzą pokarm. napisze jak to się skończy.
kangur:
22.11.2009 10:48Rybalt: to naprawde IKRA bo ja tez mieszkam w Adelajdzie, pochodze z Warszawy i dobrze znam sklep na Kasprowicza naprzeciwko AWF-u. Ciekawe czy jeszcze istnieje. Zadzwon 83210762
popel:
19.11.2009 15:35też miałem problem z ospą pierwsze objawy zobaczyłem na mieczykach i neonku podniosłem temperaturę do 29 stopni sasiad poradził mi żebym kupił CMF firmy tropical wlał pare kropelek i poczekał pare dni teraz rybki sa zdrowe i zadowolone. moje akwa to 240L
Tereska 88:
19.11.2009 10:11Patka- musialas ja kupic juz mocno chora. Obserwuj ryby w skepie, jak jestes z duzego miasta- kupuj w duzych sklepach. I obserwuj ryby, jak sie drapia to masz ospe!!! Kangur: zgadzam sie, dobre komentarze, Pozdro
Mariusz 72:
19.11.2009 10:01Polecam ludziom zmagajacym sie z ospa poczytac artykuly o tym pasozycie na necie. Jak zakumacie jak sie to dziadostwo rozmnaza i zyje latwiej wam bedzie to leczyc. Ps to bardzo ciekawe.
Rybalt:
19.11.2009 09:57KANGUR!!!, ale JAJA!!! Ups To znaczy ale IKRA!!! ja tez jestem z Kangurowa. A Ty skad bo ja z Adelajdy. Ludzie sluchajta go bo to bystrzcha i zna sie na rzeczy. Traktujcie mnie jako Polskiego Akwaryste bo pierwsze gupiki do pierwszago chamsko spawanego i kitowanego akwarium kupowalem w Warszawie w slepie Fauna na Kasprowicza i dalej uwazam, ze nie ma jak akwarystyka by zabic bzika! Szczegolny szacunek dla MLODYCH!!!
kangur:
19.11.2009 09:35Miczi: poczytaj moje komentarze o roslinach i zakladaniu akwa, nie zniechecaj sie. Zaloze sie, ze 75% akwarystow miala take jak Ty problemy
kangur:
19.11.2009 09:30Tygrys 87: rob jak pisza na opakowaniu, podnies temperature i dodaj soli (alwarystycznej). UWAGA!! Neonki Innesa zapadaja na chorobe, ktora na stronach angielskojezycznych znana jest jako po prostu infekcja neonowa. Jest to swinstwo podobne w obiawach do ospy, rybki sa pokryte bialym nalotem, moga zyc z tym dlugo, czasem wykrzywia im sie kregoslup. Jest to choroba nieuleczalna i tylko te ryby na nia zapadaja. Nie rysza ona neonow czerwonuch ani zadnych innych z rodziny tetra. Ufam, ze to nie to ale zwykla ospa Pozdrawiam