Opis
Jest to choroba wywołana przez orzęska Ichthyophthirius multifiliis, który atakuje skórę i skrzela ryb słodkowodnych. Pasożyt najszybciej dorasta i rozwija się na skórze ryby w temperaturze 25ºC, natomiast w temperaturze 32-33ºC ginie w ciągu 4-6 godzin. Jeśli w akwarium występują warunki najodpowiedniejsze dla rozwoju pasożyta, czyli właściwości fizykochemiczne wody oraz osłabione ryby to choroba może poczynić poważne spustoszenia w stadzie. Choroba ta nazywana jest również kulorzęskiem.
Objawy
Jednokomórkowiec tego orzęska jest widoczny gołym okiem, ponieważ ryba jest cała w białych, małych punkcikach. Najpierw są one widoczne na płetwach i plecach ryby. W pierwszej fazie choroby ryby ocierają się o dekoracje i rośliny próbując pozbyć się pasożyta. Spada również apetyt ryb. Jeśli w skrzelach dojdzie do inwazji orzęska to ryba dusi się, gdy zaś między naskórkiem a skórą właściwą osiedli się znaczna ilość pasożytów to następuje powolne odrywanie się płatków skóry od ciała. Jeśli dojdzie do zachorowania wylęgu ginie on bardzo szybko w nerwowych konwulsjach.
Leczenie
Do praktyk zapobiegawczych występowaniu rybiej ospy należy kwarantanna nowo zakupionych ryb, roślin, ślimaków. Ślimakom i roślinom wystarcza pięciodniowy okres kwarantanny, ponieważ są one nosicielami biernymi. Natomiast jeśli kwarantanna dotyczy ryb to jej długość zależy od temperatury wody: przy 15ºC trwa półtorej doby, przy 20ºC trwa dobę, natomiast po 25ºC – po kilku godzinach. Są to okresy, w których ryba przebywa w jednym zbiorniku, po tym czasie należy przenieść je do kolejnego zbiornika, a poprzedni wydezynfekować. Takie zabiegi należy przeprowadzać przez 12-13 dni w temperaturze 15ºC, w temperaturze 20ºC – przez 8 dni. Stosuje się takie zabiegi w celu pozbycia się z tkanek pasożytów w różnej fazie rozwojowej. Aczkolwiek jest to metoda bardzo nie komfortowa dla ryb, dlatego też zaleca się kąpiele długotrwałe w roztworach różnych leków. Środki lecznicze stosowane w leczeniu rybiej ospy to: A) zieleń malachitowa – stosowana jako roztwór leczniczy 1-10 ml roztworu macierzystego (0,1 g zieleni malachitowej na 100 ml wody) na 100 l wody – stosowany jako kąpiel długotrwała, co trzeci dzień roztwór należy wzmacniać, dodając ½ pierwszej dawki. B) błękit metylenowy – roztwór 3-4 mg na 1 l wody stosowany w kąpieli długotrwałej. C) błękit metylenowy (dla ryb które są wrażliwe na FCM) – roztwór 2-2,5 mg na 1 l wody stosowany w kąpieli długotrwałej, po pięciu dniach do roztworu leczniczego dodaje się 0,5 mg na 1 litr D) siarczan miedzi – roztwór 0,5-1,5 mg na 1 l wody stosowany przy kąpieli długotrwałej E) siarczan miedzi i kwas cytrynowy – roztwór 0,15 mg siarczanu miedzi i 9,10 mg kwasu cytrynowego na 1 l wody stosowany przy kąpieli długotrwałej F) FMC – mieszanina formaliny, błękitu metylenowego i zieleni malachitowej – po sporządzeniu roztworu macierzystego (100 ml formaliny, 370 mg błękitu metylenowego i 370 mg zieleni malachitowej) stosujemy go w roztworze leczniczym w dawce 1-1,2 ml na 100 l wody – kąpiel długotrwała. G) trypaflawina – roztwór 0,1-0,4 mg na 1 l wody stosowany w kąpieli długotrwałej H) Aureomycin – w dawce 12 mg na 1 l wody podczas kąpieli długotrwałych I) hydrochlorek chininy – w dawce 10 mg na 1 l wody – podczas kąpieli długotrwałej Bibliografia: J. Antychowicz, Choroby ryb akwariowych. J. Lewczuk, Domowe akwarium słodkowodne. H. Frey, Akwarium słodkowodne. Wszystkie pozycje serdecznie polecam.
368 komentarzy
laluspiotrek:
31.12.2009 16:32Siemka. Otóż mam akwa 200l i mam w nim ospę nalałem MFC, a dziś kupiłem ICHTIO. Są to produkty Tropicala. Mieczyka najbardziej poszkodowanego przeniosłem do dużego słoika i stężenie podwoiłem i silnie napowietrzam. Jak myślicie pomoże ??
Iwona:
31.12.2009 13:14Witam Moje rybki dopadła ospa w zasadie tylko jednego mieczyka narazie.mam akwa 100l. Napiszcie ile nadmanganianu potasu trzeba wlać.Temparaturę już podnisłam tylko martwię się o węgorki czy im to nie zaszkodzi.
Nikunia_96:
30.12.2009 18:46moje rybki już są prawie zdrowe, widzę już tylko kilka kropek na molinezji
tombula:
30.12.2009 00:22Nikunia96 nie kupuj już grzałki do tej 18. Lepiej odłóż na większe akwa z osprzętem.
Nikunia96:
28.12.2009 20:44dzięki za rady, niestety nie mogę podnieść temperatury bo mam felerną grzałkę, a temperatura wynosi 24* C obserwuję moje rybki co dzień ale widocznie przeoczyłam to że mają ospę, biała molinezja nie żyje i myślę, że to od niej się reszta zaraziła ale niestety nie mogłam zastosować kwarantanny jak kupiłam wtedy te rybki bo drugi baniaczek cały czas zajmują małe gupiki, przerybienie jak mam to małe bo na 18l wody mam dwie molinezje i trzy gupiki chociaż chcę ulepszyć moje akwa i namówić mamę na większe, bo sama widzę że nie jest doskonale, jeszcze raz dzięki za odpowiedź i chociaż postaram się grzałkę od mamy wybłagać xD
KasiaWaWa:
28.12.2009 12:06Nikunia 96 i inni: Zgaduje,ze macie raczej mniejsze akwaria, prawdopodobnie przerybione, a ogrzewanie i filtracja pozostawia wiele do zyczenia (nie krytykuje, sama tak zaczynalam). Ale najwazniejsza jest (i jednoczesnie najprzyjemniejsza- w koncu po to sie ma rybki) codzienna obserwacja ryb!!!. To co Ty Nikuniu zaobserwowalas to jest pozne stadium ospy. Musialas przeoczyc pojedyncze krostki na rybich ogonkach i pletwach. Ospa ma lepsze warunki do rozwoje w nizszych temperaturach, wiec zastosowanoe dobrej grzalki z termostatem jest koniedzne (nie sa az tak drogie). Jak tylko zauwazycie, ze rybki sie drapia to szukajcie krostek, pierwsza krostka- od razu do sklepu, kupic dobre lekarstwo (i tak tansze niz rybki), sol, temperatura do 29-30 stopni, zaleznie od roslin, i pelna kuracja. Jak pisze Kangur- izolacja ryb nic nie da- cale alwarium jest chore. Ja zawsze powtarzam kuracje x2 jak juz nie ma objawow. Uwierzcie: z tym sie da walczyc ale trzeba byc konsekwentnym i czujnym (jak chrabaszcz!) Serdecznir pozdrawiam i zyczr Szczesliwego Nowego Roku!!!
kangur:
27.12.2009 15:27Nikunia 96: Teraz to juz tylko musisz stosowac lek jak zalecone na opakowaniu az do skutku. Podniesienie temperatury znacznie przyspiesza leczenie. A jaka ty masz temperature w akwarium?
Nikunia96:
26.12.2009 00:18wczoraj w nocy zauważyłam, że moja molinezja black molly ma ospę, po chwili zauważyłam ją również u samca gupika obydwie moje rybcie co chwilę "kładły" się na dno, martwi mnie to, bo godzinę wcześniej wyłowiłam dwa maleńkie gupiczki do mojego "przedszkola" rano poleciałam do kumpeli po zieleń i sól akwarystyczną i zastosowałam. ze dwie godziny temu zobaczyłam że moja biała molinezja jest sparaliżowana i wszystkie black molly i gupik są tylko trochę obsypane ale żółta i biała molinezja są całe w białych kropkach proszę o pomoc moje czarna i biała molinezja oraz gupiczek leżą na dnie grzałkę mam koszmarną więc temperatury nie podniosę ale co mogę jescze zrobić??? POMÓŻCIE!!!
kangur:
25.12.2009 02:57Aquael: dodaj jeszcze raz lekarstwo, na wszelki wypadek, zeby sie nie odnowilo- nie tak latwo zabic bydlaka. Pozdrowienia i Wesolych Swiat
kangur:
25.12.2009 02:20Kama: jak masz ospe w akwarium to wszystkie ryby ja maja czy to widac czy nie. Oddzielanie ryb "zdrowych" od "chorych" nic nie da. Trzeba leczyc cale akwa. Kiryski oprucz skrzeli oddychaja takze poprzez jelita. To, ze plywaja przy powierzchni moze oznaczac, ze woda jest niedotleniona. Extra napowietrzanie jest konieczne przy leczeniu ospy. Temp 29 stopni nie powinna kiryskom zaszkodzic. Ratunku 123: skoki temperatury rzedu 5-7 stopni sa dla ryb tropikalnych zabojcze. Musisz kupic sobie lepsza grzalke z termostatem, zeby trzymala stala temperature. Pozdrawiam
Aquael:
24.12.2009 14:09no wyleczyłem zastosowałem sól akwariową wysokątemperaturęi CMF Pomogłoo :D:D
Aquael:
21.12.2009 18:02no to mnei kama wystraszyłes też mam kirysy i też mam ospe w akwarium...
Kama:
20.12.2009 21:51Mam wielką prośbę o pomoc! Moje jedno gurami zachorowało na ospę, u innych ryb tych objawów nie zauważyłam na szczęście. Zastosowałam dziś zieleń i podniosłam temperaturę jednak kiryski zaczęły pływać przy powierzchni wody i pokładać się tak, że dwa razy byłam pewna że są martwe i chciałam wyławiać. Czy to może być od temperatury za wysokiej czy coś innego jest przyczyną? Wiem że kiryski preferująniskie temperatury i nie wiem co robić czy starać sie wybijać chorobę wysoką temperaturą czy uważać na kiryski, dodam że niestety nie mam dodatkowego akwarium by rozdzielić te ryby.. Bardzo proszę o szybką pomoc!!
Ratunku123:
20.12.2009 14:00Ratunku w moim akwa jest ospa. Nie wiem co mam robic bo mi się to 1 raz zdarzyło. Jest ona tak od 3 dni. Zachorowały 2 neony.brzanka sumatrzańska malinezje i chyba gupiki bo sie telepią. W dzien podnosze temp do 29 stopni a w nocy spada do 24 nawet 22. wydaje mi się ze jeszcze kilka rybek jest wmiare zdrowych. Jak się tego pozbyc. Kogos kto się zna niech poda swoje gg i niech mi pomoże.Nie chcę stracic swojej hodowli:(((((
LEX:
20.12.2009 01:05No i mam problem na swoje własne życzenie... Nie zastosowałem kwarantanny z lenistwa i pośpiechu i dorobiłem się ospy. Mam mały problem bo w moim akwarium jest sporo krewetek a wiem że krewetki nie bardzo lubią chemię i nie wiem jak sobie teraz z tym poradzić. Podkręciłem temperaturę do 31 (chociaż wiem że krewecie tego też nie lubią) i czekam. Jeżeli ktoś ma jakiś sposób żeby się tego świństwa pozbyć to proszę o podpowiedź albo tutaj albo na maila leszekwrobel@pradgos.pl Z góry dziękuję