Opis
Jest to choroba wywołana przez orzęska Ichthyophthirius multifiliis, który atakuje skórę i skrzela ryb słodkowodnych. Pasożyt najszybciej dorasta i rozwija się na skórze ryby w temperaturze 25ºC, natomiast w temperaturze 32-33ºC ginie w ciągu 4-6 godzin. Jeśli w akwarium występują warunki najodpowiedniejsze dla rozwoju pasożyta, czyli właściwości fizykochemiczne wody oraz osłabione ryby to choroba może poczynić poważne spustoszenia w stadzie. Choroba ta nazywana jest również kulorzęskiem.
Objawy
Jednokomórkowiec tego orzęska jest widoczny gołym okiem, ponieważ ryba jest cała w białych, małych punkcikach. Najpierw są one widoczne na płetwach i plecach ryby. W pierwszej fazie choroby ryby ocierają się o dekoracje i rośliny próbując pozbyć się pasożyta. Spada również apetyt ryb. Jeśli w skrzelach dojdzie do inwazji orzęska to ryba dusi się, gdy zaś między naskórkiem a skórą właściwą osiedli się znaczna ilość pasożytów to następuje powolne odrywanie się płatków skóry od ciała. Jeśli dojdzie do zachorowania wylęgu ginie on bardzo szybko w nerwowych konwulsjach.
Leczenie
Do praktyk zapobiegawczych występowaniu rybiej ospy należy kwarantanna nowo zakupionych ryb, roślin, ślimaków. Ślimakom i roślinom wystarcza pięciodniowy okres kwarantanny, ponieważ są one nosicielami biernymi. Natomiast jeśli kwarantanna dotyczy ryb to jej długość zależy od temperatury wody: przy 15ºC trwa półtorej doby, przy 20ºC trwa dobę, natomiast po 25ºC – po kilku godzinach. Są to okresy, w których ryba przebywa w jednym zbiorniku, po tym czasie należy przenieść je do kolejnego zbiornika, a poprzedni wydezynfekować. Takie zabiegi należy przeprowadzać przez 12-13 dni w temperaturze 15ºC, w temperaturze 20ºC – przez 8 dni. Stosuje się takie zabiegi w celu pozbycia się z tkanek pasożytów w różnej fazie rozwojowej. Aczkolwiek jest to metoda bardzo nie komfortowa dla ryb, dlatego też zaleca się kąpiele długotrwałe w roztworach różnych leków. Środki lecznicze stosowane w leczeniu rybiej ospy to: A) zieleń malachitowa – stosowana jako roztwór leczniczy 1-10 ml roztworu macierzystego (0,1 g zieleni malachitowej na 100 ml wody) na 100 l wody – stosowany jako kąpiel długotrwała, co trzeci dzień roztwór należy wzmacniać, dodając ½ pierwszej dawki. B) błękit metylenowy – roztwór 3-4 mg na 1 l wody stosowany w kąpieli długotrwałej. C) błękit metylenowy (dla ryb które są wrażliwe na FCM) – roztwór 2-2,5 mg na 1 l wody stosowany w kąpieli długotrwałej, po pięciu dniach do roztworu leczniczego dodaje się 0,5 mg na 1 litr D) siarczan miedzi – roztwór 0,5-1,5 mg na 1 l wody stosowany przy kąpieli długotrwałej E) siarczan miedzi i kwas cytrynowy – roztwór 0,15 mg siarczanu miedzi i 9,10 mg kwasu cytrynowego na 1 l wody stosowany przy kąpieli długotrwałej F) FMC – mieszanina formaliny, błękitu metylenowego i zieleni malachitowej – po sporządzeniu roztworu macierzystego (100 ml formaliny, 370 mg błękitu metylenowego i 370 mg zieleni malachitowej) stosujemy go w roztworze leczniczym w dawce 1-1,2 ml na 100 l wody – kąpiel długotrwała. G) trypaflawina – roztwór 0,1-0,4 mg na 1 l wody stosowany w kąpieli długotrwałej H) Aureomycin – w dawce 12 mg na 1 l wody podczas kąpieli długotrwałych I) hydrochlorek chininy – w dawce 10 mg na 1 l wody – podczas kąpieli długotrwałej Bibliografia: J. Antychowicz, Choroby ryb akwariowych. J. Lewczuk, Domowe akwarium słodkowodne. H. Frey, Akwarium słodkowodne. Wszystkie pozycje serdecznie polecam.
368 komentarzy
wojtek06:
14.03.2009 11:18do Domcia moje ryby też na początku nie ocierały się o przedmioty aż tu nale całe w białych kropkach narazie to tylko dwa neony ale na innych też już troche widać zastosuj się do zaleceń napisanych poniżej i wsztstko powinno przejść
Lysy3333:
14.03.2009 10:45Czy jesli ryby nie maja bialych plamek a ocieraja sie o przedmioty i rzucaja nerwowo glowami to mozna uznac je za chore na ospe i zaczac leczyc? czy czekac na objawy? bo ja juz profilaktycznie zaczalem leczenie zielenia malachitowa
sebol :
10.03.2009 18:53Siemanko.Moje rybki maja białe plamki chyba to jest ospa co mam zrobic.
nina:
09.03.2009 13:05moje rybki tez maja ospę trzy padły głupiki i welon reszta cala w kropki teraz maja kąpiel w roztworach ichtiosanu mam nadzieje czy to coś da
Domcia:
08.03.2009 16:20Mama problem...przygodę z akwarystyką zaczęłam od niedawna i zauważyłam,że moje ryby maja białe plamki i postrzępione ogony. To jest prawdopodobnie ta ospa rybia,ale nie jestem pewna. Bo te chore ryby(dwa neonki)mają tylko trochę tych plamek i nie ocierają się o kamienie,ani nic podobnego,normalnie pływają.Wiec może to nie jest ta ospa,tylko jakoś inna,dziwna choroba.Doradźcie:]
Anka:
07.03.2009 08:33Witam serdecznie. Mam akwarium 350l i w tym neonki, kiryski oraz bocje. Pamiętajcie, że kiedy zauważycie ospę (białe plamki widoczne gołym okiem) natychmiast przełużcie chorą rybę do innego zbiornika podkręcając temp do 30stopni! oraz dodawając lek na ospę.Nie leczcie ryb chorych z rybami zdrowymi w jednym zbiorniku, to jest moja rada mam już 6lat te akwarium. Na ospę mało co mi chorują a chartuje je w 25 stopniach cały czas i odpukać zdrowe. POWODZENIA
OGLocDogg:
06.03.2009 16:41Ja chyba mam ta chorobe. Juz mi zabrala 9 rybek, codziennie wylawiam cos nowego. Uzywam Costapur'u ale jak dotad nic sie nie poprawia. Rybki odplywaja bardzo szybko. Sa apatyczne i nie wszystkie chca jesc. Jutro chce wysterylizowac cale akwa, nowy zwir itp. Nie wiem jak z tym walczyc. Sprzedali mi chora rybke w sklepie i od niej to sie wszystko zaczelo. Niestety zbyt pozno sie zorientowalem. A to SERA to zwykla sciema, kosztuje 20 zl, a nie ma w skladzie nic nadzwyczajengo od zwyklej zieleni za 4 zl. No, ale myslalem ze to drozsze pomoze.
Madzia:
03.03.2009 20:51Ja wyleczyłam rybkę z ospy ale musi mieć cieplą wodę i dawać preparat to pomoze.Ale jak zobaczysz że rybki się leczą musisz zmienić im wode a puźniej jak się całkiem wyleczą zmienić jeszcze raz i dodać ten preparat już zawsze przy wymieniania wody bo takie środki zapabiegają takim chorobom.Ospa to NAJCZĘSTSZA choroba u ryb.
Magda:
03.03.2009 20:47moje welonki i inne rybki miały ospę ale na szczęście w sklepach zoologicnych mozna łatwo i tanio kupiś lekarstwo
Pi:
02.03.2009 10:51witam -po raz kolejny walczę z orzęskiem - tym razem padło na welonki - używam lekarstw (chemia), ale zauważyłem, że często w okolice kropek podpływają kirysy (spiżowe i czarnoplame) - może wyłapują i zjadają pływki orzęska?
robson:
22.02.2009 10:41moje bocje rowniez nabawily sie ospy ;|
matrix_77:
20.02.2009 22:51gacek napisz na jak długo podkrecasz temperature bo ja mam od 24 dni 31 tez uzywam preparat sera costapur ospe zauwazylem tylko u bocji wspanialej i jak na razie jej nie przechodzi pomocy !!!!
Mariusz:
20.02.2009 20:01Witam mam akwarium 112l i hoduje pyszczaki.Od dwóch dni mam ospe podałem ichtiosan i podwiększylem temperature do 33 stopni.Mam nadzieje Ze pomoże
ZBYCH:
15.02.2009 14:05Do PEPE Zieleń to mała buteleczka 15ml.a producentem nie jest Tropikal tylko KOALA z Wrocławia.Pozdrawiam
GACEK:
14.02.2009 21:39Cześć wszyscy akwariarze mam 42 lata ryby choduję od dziecka i wydaje mi się ,że mam trochę doświadczenie w leczeniu ryb z różnych świnstewek ,które w życiu im śię przytrafiają.Na ospe stosuję tylko i wyłącznie sera costapur i podkrecam temperat do 30 .Przez ostatnie dwa lata na tą chorobę nie zdechła mi żadna ryba a mam zbiorówkę ok 20 gat w jednym akwarium.Pozdrawiam wszystkich pasjonatów AKWA