Opis
Jest to choroba wywołana przez orzęska Ichthyophthirius multifiliis, który atakuje skórę i skrzela ryb słodkowodnych. Pasożyt najszybciej dorasta i rozwija się na skórze ryby w temperaturze 25ºC, natomiast w temperaturze 32-33ºC ginie w ciągu 4-6 godzin. Jeśli w akwarium występują warunki najodpowiedniejsze dla rozwoju pasożyta, czyli właściwości fizykochemiczne wody oraz osłabione ryby to choroba może poczynić poważne spustoszenia w stadzie. Choroba ta nazywana jest również kulorzęskiem.
Objawy
Jednokomórkowiec tego orzęska jest widoczny gołym okiem, ponieważ ryba jest cała w białych, małych punkcikach. Najpierw są one widoczne na płetwach i plecach ryby. W pierwszej fazie choroby ryby ocierają się o dekoracje i rośliny próbując pozbyć się pasożyta. Spada również apetyt ryb. Jeśli w skrzelach dojdzie do inwazji orzęska to ryba dusi się, gdy zaś między naskórkiem a skórą właściwą osiedli się znaczna ilość pasożytów to następuje powolne odrywanie się płatków skóry od ciała. Jeśli dojdzie do zachorowania wylęgu ginie on bardzo szybko w nerwowych konwulsjach.
Leczenie
Do praktyk zapobiegawczych występowaniu rybiej ospy należy kwarantanna nowo zakupionych ryb, roślin, ślimaków. Ślimakom i roślinom wystarcza pięciodniowy okres kwarantanny, ponieważ są one nosicielami biernymi. Natomiast jeśli kwarantanna dotyczy ryb to jej długość zależy od temperatury wody: przy 15ºC trwa półtorej doby, przy 20ºC trwa dobę, natomiast po 25ºC – po kilku godzinach. Są to okresy, w których ryba przebywa w jednym zbiorniku, po tym czasie należy przenieść je do kolejnego zbiornika, a poprzedni wydezynfekować. Takie zabiegi należy przeprowadzać przez 12-13 dni w temperaturze 15ºC, w temperaturze 20ºC – przez 8 dni. Stosuje się takie zabiegi w celu pozbycia się z tkanek pasożytów w różnej fazie rozwojowej. Aczkolwiek jest to metoda bardzo nie komfortowa dla ryb, dlatego też zaleca się kąpiele długotrwałe w roztworach różnych leków. Środki lecznicze stosowane w leczeniu rybiej ospy to: A) zieleń malachitowa – stosowana jako roztwór leczniczy 1-10 ml roztworu macierzystego (0,1 g zieleni malachitowej na 100 ml wody) na 100 l wody – stosowany jako kąpiel długotrwała, co trzeci dzień roztwór należy wzmacniać, dodając ½ pierwszej dawki. B) błękit metylenowy – roztwór 3-4 mg na 1 l wody stosowany w kąpieli długotrwałej. C) błękit metylenowy (dla ryb które są wrażliwe na FCM) – roztwór 2-2,5 mg na 1 l wody stosowany w kąpieli długotrwałej, po pięciu dniach do roztworu leczniczego dodaje się 0,5 mg na 1 litr D) siarczan miedzi – roztwór 0,5-1,5 mg na 1 l wody stosowany przy kąpieli długotrwałej E) siarczan miedzi i kwas cytrynowy – roztwór 0,15 mg siarczanu miedzi i 9,10 mg kwasu cytrynowego na 1 l wody stosowany przy kąpieli długotrwałej F) FMC – mieszanina formaliny, błękitu metylenowego i zieleni malachitowej – po sporządzeniu roztworu macierzystego (100 ml formaliny, 370 mg błękitu metylenowego i 370 mg zieleni malachitowej) stosujemy go w roztworze leczniczym w dawce 1-1,2 ml na 100 l wody – kąpiel długotrwała. G) trypaflawina – roztwór 0,1-0,4 mg na 1 l wody stosowany w kąpieli długotrwałej H) Aureomycin – w dawce 12 mg na 1 l wody podczas kąpieli długotrwałych I) hydrochlorek chininy – w dawce 10 mg na 1 l wody – podczas kąpieli długotrwałej Bibliografia: J. Antychowicz, Choroby ryb akwariowych. J. Lewczuk, Domowe akwarium słodkowodne. H. Frey, Akwarium słodkowodne. Wszystkie pozycje serdecznie polecam.
368 komentarzy
Weronika:
18.01.2010 21:42Dzięki Kangur. Rzeczywiście pomyślałam logicznie, poczytałam jeszcze i zrobiłam wszystko co mogłam i co mi doradziliście jak i innym (szczególnie twoje rady traktowałam na serio, bo dobrze gadasz), a kropek już nie widać. Teraz tylko zabijam resztki tego choróbska, żeby nie było nawrotów. Dzięki.
Lunatyk:
18.01.2010 16:47DJ Luki: Nie dawaj po kropelce tylko lej tyle leku ile trzeba. Powinna byc instrukcja na buteleczce ile mililitrow na ile wody w akwarium i jak czesto powtarzac kuracje i wogole co jak robic. Jesli to ospa to wczesne stadium wiec powinienes spoko wyleczyc rybki. Pozdro
Waldi:
18.01.2010 15:22dj luki: jest to pewnie wczesna faza ospy, dobrze, ze szybko zauwazyles. Temperature podniosles-OK ale lekarstwo podawaj nie po "pare kropelek" ale z grubej rury jak na buteleczce napisane. Dzialaj szybko i juz. Powodzenia!
kangur:
16.01.2010 16:35Weronika: zignorowalem wywody Dzieja bo jak ktos radzi wylaczyc filtracje na pare dni to nie ma czego komentowac. Ale widze, ze kupilas te jego dziejowe rewelacje wiec musze zareagowac. Filtr w akwa musi pracowac non-stop, mozna go wylaczyc tylko na czas czyszczenia (jesli to konieczne). Filtr jest odpowiedzialny nie tylko za samo filtrowanie wody ale tez za rownowage chemiczna i biologiczna oraz, poprzez tworzenie pradu wody, za jej napowietrzanie (napowietrza lepiej niz brzeczyk). Mam niezbedne preparaty i sprawdzilem kiedys wode po trzygodzinnej przerwie w dostawie pradu i juz bylo widac duza roznice. Ruch wody i napowietrzanie jest niezbedne podczas leczenia ospy. Trzeba tylko wyjac weglowe wkladki z filtra. O tym wszystkim mozesz przeczytac na rozlicznych fachowych stronach. Dziejo pisze ze zwiekszenie temperatury przyspiesza rozwoj pasozyta i atakowanie innych ryb. Bzdura- przyspiesza przemiane i zabicie kulorzeska, skraca czas leczenia i skraca cierpienia biednych rybek, zmniejsza spustoszenia wywolane w ich organizmach przez chorobe oraz minimalizuje mozliwosc odnowienia sie ospy. Dziejo: jak widac z twojego komentarza musisz czesto walczyc z ospa. Ta twoja rewelacyjna i skomplikowana metoda musi byc bardzo skuteczna. Ze tez ci sie nie pomyli kiedy dac rybom jesc, pic czy jak tam. Lubisz sobie komplikowac zycie? OK ale nie doradzaj tego innym. Wesolej zabawy. Pozdrawiam
dj łuki:
16.01.2010 15:20proszę o pomoc moje rybki ocierają się o kamienie szybke itp nie mają żadnych białych kropek na początku normalnie jadły a teraz nic prawie nie jedzą co to może być podniosłem temperature do 27 stopni celciusza i dałem pare kropelek ichito firmy tropical jest to na rużne choroby np ospe pleśniawke proszę o pomoc
Rybalt:
15.01.2010 10:47dziejo: Mam dla Ciebie lepsza metode. Robisz tak: pierwsze dwa dni grzejesz lekarstwo ale nie wylaczasz filtrow i dajesz jedzenie, trzeci dzien dalej grzejesz ale nie filtrujesz, dzien czwarty i piaty nic nie jesz ale lekarstwo walisz rowno, potem wlaczasz filtry, przestajesz pic, dajesz sobie ze dwa dni na wytrzezwienie i przestajesz wypisywac glupoty na necie. Ales mnie Bracie rozsmieszyl. Cze tobie sie czasem sufit...itd? Uszanowanie
Waldi:
15.01.2010 09:23Dziejo: herezje wypisujesz kolego, kto slyszal o wylaczaniu filtrow. Trzeba ew. wyjac wklatki weglowe bo neutralizuja lekarstwo. Woda w akwa musi byc filtrowana non stop. Ale powodzenia, mimo wszystko. Podnoszenie temperatury skraca kuracje. Pozdro
Nikunia_96:
14.01.2010 22:32Dzięki za pomoc, pomału to diabelstwo schodzi ale jeszcze długo zanim zniknie (tak moim zdaniem, bo mocne to i za bardzo nie chce się od tej molinezji odczepić, chociaż inne też pewnie jeszcze to mają). Jeśli chodzi o grzałkę to już zbieram chociaż nie wiem ile może kosztować taka grzałka z termostatem do akwa 21l (nie licząc żwirku. Wiem, że to tak odrobinę nie w temacie z tą grzałką, ale czy 20 zł wystarczy? Bo mi się wydaje, że nie chociaż ja się na tym nie znam. dostałam akwa od cioci i to ona miała takie wyposażenie kupione, a mi głupio było prosić mamę o nową grzałkę skoro była już jedna, ale eraz za swoje kupię na bank (chyba, żenie dostanę pozwolenia, ale raczej będę mogła ją kupić).
Weronika:
14.01.2010 22:20Do dzejo: chyba że tak i dzięki za opisanie kuracji, na pewno mi się przyda.
ice_09:
14.01.2010 18:50Mam szybkie pytanie. Moje rybki maja ospe ponioslem juz tem do 28-29 stopni i wlalem preparat ichtio firmy tropical tylko ze na moje 55l wedlug tego co jest na opakowaniu trzeba wlac ok 5ml mi zas powiedziano ze łuzeczka do herbaty ma 3ml i wlalem dwie czyli jak sie potem okazalo 10ml czyli podwojna dawke. Czy mam juz wymieniac polowe wody czy rybki to zniosa? prosze o szybką odpowiedz.
kangur:
13.01.2010 11:52Edi: to co opisujesz to wyglada na tzw. syndrom nowego akwarium. Musisz szybko oddac wode do sklepu na sprawdzenie pH a przede wszystkim zawartosci amoniaku i zwiazkow azotu w wodzie. Zgaduje, ze za szybko dodalas rybki do nowego akwa, zanim dobre bakterie sie w nim osiedlily i rozmnozyly. Do tego wyglada ze doszla jeszcze ospa. Podmieniaj wode codziennie, ok 50%, dodawaj lek na ospe, podnies temperature (to tez przyspiesza rozwoj dobrych bakterii) i, przede wszystkim, woda do sprawdzenia. Woda mineralna z butelki absolutnie sie nie nadaje, moze zmienic pH, uzywaj odstanej kranowki, najlepiej z uzdatniaczem. Mozna tez kupic preparat zawierajace dobre bakterie, ktory szybko uzdatnia wode w akwa. To jest, niestety, typowy problem z nowymi akwariami. Zbyt duzo ryb dodanych na raz i za szybko. Przy zakladaniu akwarium najwazniejsza jest cierpliwosc. Napisz co dalej. Przeczytaj rozdzial "Zakladanie Akwarium" z tej strony. Pozdrawiam i nie zniechecaj sie.
kangur:
13.01.2010 04:17Arci: napewno uzywasz b. dobre lekarstwo i masz wyprobowana metode. Super. Jak wynika z niektorych komentarzy ludzie uzywaja jakies "kropelki", "pastylki" itp albo niewlasciwie dozuja leki dlatego podniesienie temperatury jest wazne. Jesli moje ryby maja ospe to tylko na kwarantannie. Zawsze w kwarantannie profilaktycznie podwyzszam temp. do 28-29 stopni, stosuje sol a jak jest ospa dodaje leki. To swietnie dziala nie tylko na ospe. Pozdrawiam
dzejo:
12.01.2010 23:45Do Weronika: ja nie napisałem że używam samą zieleń malachitową. Roztwór, który stosuję zawiera dokładnie na 1ml: akryflawina 0.3mg, błękit metylenowy 2.5mg, zieleń malachitowa 1.0mg, fiolet gencjanowy 0.5mg. Po drugie tak jak napisał kangur im wyższa temperatura tym szybciej choroba wychodzi na powierzchnię skóry i wtedy dopiero można z nią walczyć, ale jednocześnie zwiększając temperaturę skracasz cykl rozwojowy, powodujesz szybsze rozmnażanie się jej i atakowanie innych zdrowych ryb. Najważniejszy wniosek jest taki że temperatura nie ma żadnego wpływy na skuteczność leczenia tylko na jego długość. W moim przypadku 25stopni choroba rozwija się 5 dni. Leczenie tym środkiem wygląda następująco: 1dzień 20 kropel na 100l, 2dzień 20 kropel na 100l, przez te 2 dni nie dajemy jedzenia i nie włączamy filtrów, 3dzień kropki powinny zniknąć,dajemy jeść normalnie i włączamy filtry, teraz czekamy 5 dni aż resztki choroby wyjdą na powierzchnie skóry, 7dzień 20 kropelek na 100l wyłączamy filtry, nie dajemy jedzenia, 8dzień wymieniamy 30% wody, włączamy filtry i karmimy normalnie. Choroba się nie nawróci na 100% jeżeli walczymy z nią przez cały okes rozwoju.
Arci:
12.01.2010 20:42do kangur ja akurat nie mam z ospą problemów i leczenie pomaga tak jak ja to stosuje i stosuję od dawna
Edi:
12.01.2010 15:36Czy ktoś może mi pomóc.Już nie wiem co mam robić.Akwarium mam od niedawna.Co dwa dni jakaś rybka mi umiera.Zaczęło się od gupika.Umarł bezobjawowo,w jeden dzień pływał normalnie a na drugi już pływał do góry brzuchem.Potem 3 neonki dzień po dniu.Rano pływały normalnie a popołudniu już były niemrawe siedziały w jednym koncie po czym po paru godzinach umierały.Drugi gupik miał objawy: Pływał tak dziwnie kołysząc się,a następnie coś mu się pojawiło na brzuchu.I niestety też umarł.Potem mieczyk dokładnie to samo tylko że na niego podziałała kwarantanna i roztwór ICHTIO TROPICAL.Podałam go bo zobaczyłam u niego kropki i pomyślałam że to ospa.Do akwarium też dodałam.Drugi mieczyk niestety umarł.A teraz umiera mi glonojad.U molinezji też zauważyłam białe plamki koło pupy i ociera się o dno akwarium.Już po prostu nie wiem co mam robić.Nadmanganian też nie pomaga.Wodę dawałam z butelki źródlaną z Bied...ki.Proszę o pomoc.