Opis
Jest to choroba wywołana przez orzęska Ichthyophthirius multifiliis, który atakuje skórę i skrzela ryb słodkowodnych. Pasożyt najszybciej dorasta i rozwija się na skórze ryby w temperaturze 25ºC, natomiast w temperaturze 32-33ºC ginie w ciągu 4-6 godzin. Jeśli w akwarium występują warunki najodpowiedniejsze dla rozwoju pasożyta, czyli właściwości fizykochemiczne wody oraz osłabione ryby to choroba może poczynić poważne spustoszenia w stadzie. Choroba ta nazywana jest również kulorzęskiem.
Objawy
Jednokomórkowiec tego orzęska jest widoczny gołym okiem, ponieważ ryba jest cała w białych, małych punkcikach. Najpierw są one widoczne na płetwach i plecach ryby. W pierwszej fazie choroby ryby ocierają się o dekoracje i rośliny próbując pozbyć się pasożyta. Spada również apetyt ryb. Jeśli w skrzelach dojdzie do inwazji orzęska to ryba dusi się, gdy zaś między naskórkiem a skórą właściwą osiedli się znaczna ilość pasożytów to następuje powolne odrywanie się płatków skóry od ciała. Jeśli dojdzie do zachorowania wylęgu ginie on bardzo szybko w nerwowych konwulsjach.
Leczenie
Do praktyk zapobiegawczych występowaniu rybiej ospy należy kwarantanna nowo zakupionych ryb, roślin, ślimaków. Ślimakom i roślinom wystarcza pięciodniowy okres kwarantanny, ponieważ są one nosicielami biernymi. Natomiast jeśli kwarantanna dotyczy ryb to jej długość zależy od temperatury wody: przy 15ºC trwa półtorej doby, przy 20ºC trwa dobę, natomiast po 25ºC – po kilku godzinach. Są to okresy, w których ryba przebywa w jednym zbiorniku, po tym czasie należy przenieść je do kolejnego zbiornika, a poprzedni wydezynfekować. Takie zabiegi należy przeprowadzać przez 12-13 dni w temperaturze 15ºC, w temperaturze 20ºC – przez 8 dni. Stosuje się takie zabiegi w celu pozbycia się z tkanek pasożytów w różnej fazie rozwojowej. Aczkolwiek jest to metoda bardzo nie komfortowa dla ryb, dlatego też zaleca się kąpiele długotrwałe w roztworach różnych leków. Środki lecznicze stosowane w leczeniu rybiej ospy to: A) zieleń malachitowa – stosowana jako roztwór leczniczy 1-10 ml roztworu macierzystego (0,1 g zieleni malachitowej na 100 ml wody) na 100 l wody – stosowany jako kąpiel długotrwała, co trzeci dzień roztwór należy wzmacniać, dodając ½ pierwszej dawki. B) błękit metylenowy – roztwór 3-4 mg na 1 l wody stosowany w kąpieli długotrwałej. C) błękit metylenowy (dla ryb które są wrażliwe na FCM) – roztwór 2-2,5 mg na 1 l wody stosowany w kąpieli długotrwałej, po pięciu dniach do roztworu leczniczego dodaje się 0,5 mg na 1 litr D) siarczan miedzi – roztwór 0,5-1,5 mg na 1 l wody stosowany przy kąpieli długotrwałej E) siarczan miedzi i kwas cytrynowy – roztwór 0,15 mg siarczanu miedzi i 9,10 mg kwasu cytrynowego na 1 l wody stosowany przy kąpieli długotrwałej F) FMC – mieszanina formaliny, błękitu metylenowego i zieleni malachitowej – po sporządzeniu roztworu macierzystego (100 ml formaliny, 370 mg błękitu metylenowego i 370 mg zieleni malachitowej) stosujemy go w roztworze leczniczym w dawce 1-1,2 ml na 100 l wody – kąpiel długotrwała. G) trypaflawina – roztwór 0,1-0,4 mg na 1 l wody stosowany w kąpieli długotrwałej H) Aureomycin – w dawce 12 mg na 1 l wody podczas kąpieli długotrwałych I) hydrochlorek chininy – w dawce 10 mg na 1 l wody – podczas kąpieli długotrwałej Bibliografia: J. Antychowicz, Choroby ryb akwariowych. J. Lewczuk, Domowe akwarium słodkowodne. H. Frey, Akwarium słodkowodne. Wszystkie pozycje serdecznie polecam.
368 komentarzy
Okulu:
02.02.2010 22:17Mam problem mam ospę w akwarium najbardziej widać to na bocjach wspaniałych mieszkam w angli i nie wiem jak wyleczyć moje rybki pomużcie
PiotrN:
02.02.2010 17:44Witam Jeżeli chodzi o ospę, też kilka razy miałem z nią doczynienia w moim akwarium, i raz pozbawiła mnie ona 7 ryb. Od tego momentu moje doświadczenei w leczeniu ospy jest takie iż uważam że leczenie w akwarium ogolnym nie przynosi zamieroznych rezultatów (jeżeli chodzi o Ichtiosan). Jeżeli choroba pojawi się w akwarium (osattnio zdazylo mi się raz w przeciągu roku) odławiam rybki do mniejszego 15 litrów akwarium, ICHTIO w ilości 1ml/10 litrów wody - zazwyczaj daję troszkę wiecej, i najważniejsze !!! temperatura powyżej 30 st C !! i tak 2-3 dni. Po tym czasie choroba zawsze ustępuje i rybki są znowu zdrowe, wykazują apetyt i ruchliwość.Wiadomo jeżeli doprowadzimy rybki do skrajnego stanu choroby to żadne lekarstwo i leczenie nei pomoże. Oczywiscie akwarium ogolne wyczyszczone , podłoze wymyte nowa woda itp itd. Pozdrawiam
Ania7531:
01.02.2010 23:23U mnie w akwarium tez dopadła rybki ospa bojownik jest najbardziej w te białe kropki i do tego jeszcze z welonem cos mu sie zrobiło koncowki ma jakies przebarwione i takie poszarpane myslicie ze to od tej ospy? czy to cos jeszcze? i ciagle siedzi przy pompce włozyłam do akwarium sol akwarystyczna i cmf i podniosłam temperature do 30 C czy to wystarczy? I po jakim czasie widac poprawe u rybek?
aneczka:
01.02.2010 23:17u mnie tez rybki na to zachorowały a bojownik najbardziej na tym ucierpiał jest cały w kropki i w dodatku welon mu zmienia kolor i robi sie jakis poszarpany nie wiem czy to tylko od tej ospy czy cos jeszcze sie przypałetało jak narazie to wsypałam sol akwarystyczna i cmf i podniosłam temperature do 30C myslicie ze bojownik wyjdzie z tego cało?
kangur:
01.02.2010 12:48Iwona: No i b. madrze. 30 lat temu wszyscy leczyli ospe nadmanganianem potasu, sola i wyzsza temperatura i dzialalo. Pozdrawiam
szmicio:
30.01.2010 23:55witam wszystkich akwarystów moje rybki mają ospe, podnosłem temp, na 28stop C dobrze napowietrzam i filtruję, podaję IHTIOSAN i po 15 godz nie widac różnicy (przynajmniej nie ubyło kropek na ciele) lecz rybki jakieś żywsze się zrobiły. Powiedzcie czy stosował ktoś kiedyś siarczan miedzi to jest ponoć trucizna lecz dla ryb w niewielkich ilościach lekarstwo. Zabija grzyby glony, bakterie i pasorzyty. Nie wiem tylko jak to rozcięczyć tzn, ile mili gram siarczanu miedzi na jaką ilość tody i póżniej jak to dawkować. Jak by ktos wiedział to proszę pisać.
Iwona:
28.01.2010 15:25Nie bardzo wierzyłam w tą metodę.Do najbliższego sklepu akwarystycznego mam 60km,a do apteki bliziutko więc sprubowałam.I wygrałam.a mam rybki dość delikatne np;bocje i długonosy i mieczyki.
Iwona:
28.01.2010 15:19Witam,ja kiedyś stosowałam zieleni inne i nie pomagało,igineło mi większość ryb.Teraz gdy tylko zauważyłam chorobę zastosowałam nadmanganian potasu i wyższą temp.Pomogło po trzech dniach.teraz mineło 3tyg,iżadnego nawrotu nie było ryby czują się dobrze także bocje wspaniałe.Pozdrawiam.
kangur:
27.01.2010 13:20Edi: jeszcze jedno- ja bym robil duza podmiane wody co 2-3 dni i podawal lekarstwo, ktore masz, moze 30-50% normalnej dawki, az wszystko sie uspokoi. I poczytaj sobie o Martwicy Pletw- moze to to. Pozdrawiam
kangur:
27.01.2010 09:20Edi: To wyglada na kilka chorob na raz, od samej ospy nie robia sie takie rany. Poprostu cos jeszcze musialo dopasc oslabione ryby. Izolacja chorych, moim zdaniem nic nie da bo to "cos" jest juz w wodzie wiec wsztstkie rybki to maja. Wiele chorob atakuje tylko osobniki slabe albo poranione. A ten mieczyk to juz, niestety, raczej na straty. Poczytaj tez o innych chorobach, moze dopasujesz te objawy do jakiejs. Sa takie uniwersalne leki na rozne choroby, ktore zawieraja zielen malachitowa, blekit metylenowy i acriflawine ale tym trzeba leczyc cale akwarium. Popytaj w sklepie. Pozdrawiam
Edi:
26.01.2010 15:39Kangur dziękuję za pomoc.Teraz w moim akwarium jest w miarę spokój od chorób ale mam jeszcze problem z mieczykiem.Kupiłam pięknego mieczyka miał cudny ogon z mieczem lecz po jednym dniu zaczął chorować dostał plam ma płetwie i w tym samym miejscu na boku(pewnie dlatego że jak nią rusza to dotyka tego boku) na ogonie i mieczu.Po paru dniach ten piękny ogon mu odpadł i w ogonie w miejscu plamy zrobiła się dziura.Teraz ma cały ogon wyżarty przez to "coś" (myślę że to jakiś pasożyt).Biedny kołysze się na boki.Oczywiście od razu go odłowiłam i leczę go na zmianę roztworem ze solą, ABIOSEPTYNĄ I ICHITO ale bez skutecznie.A teraz zobaczyłam że samiczka ma taką samą plamkę tylko na grzbiecie.Pewnie zdążyła się zarazić.
kangur:
24.01.2010 09:32dziejo: jak tak napisane na opakowaniu to zwracam honor. Nie zmieniam jednak zdania. Taki scenariusz leczenia jest dla mnie zbyt skomplikowany. Osobiscie nie ufalbym takiej kuracji, ale z drugiej strony wszystko jest mozliwe. Ospe przerabialem w moich akwariach wiele razy choc ostatnio tylko w kwarantannowym. Stosowalem przerozne leki, pewnie lepsze i gorsze poczynajac od zieleni malahitowej do b. drogich i naprawde skutecznych specyfikow. I zawsze w instrukcji bylo napisane zeby wyjac wegiel aktywny z filtra, podniesc temperature, zastosowac sol (opcja), zapewnic dobra filtracje i napowietrzanie. To samo wyczytalem w wielu ksiazkach akwarystycznych, na roznych stronach na necie i slyszalem od wielu powaznych hodowcow i wlascicieli dobrych sklepow akwarystycznych. Co do karmienia to jedynie doradzano monitorowanie ilosc dawanego jedzenia bo chore ryby moga miec slabszy apetyt. Ale sam scenariusz kuracji byl zawsze b. podobny: podanie leku, powtorka po trzech dniach, czesciowa podmiana wody i jesli dalej sa objawy to tak samo az do skutku a jak objawow nie ma jeszcze jedno podanie leku na wszelki wypadek. Od wielu lat moje ryby nie mialy ospy w zaawansowanym stadium, poprostu codziennie dokladnie je obserwuje (w koncu po to sie je ma) wiec zwykle wystarczalo podanie leku x2 plus dawka profilaktyczna. Pozdrawiam
kama:
21.01.2010 20:03Kama nie podszywaj się pod kama ( przez małe k). JA MAM ZDROWE KIRYSKI I INNE RYBKI :-). pa , dobrej nocy życzę.
dzejo:
20.01.2010 21:01Witam ponownie to co napisałem poniżej to jest dokładnie instrukcja do środka fauna mor. Ja tak stosowałem i pomogło. Uważam także, że producent wie lepiej jak stosować swoje produkty. Filtr trzeba wyłączyć po to, żeby nie zniszczyć bakterii w filtrze i to też jest wyraznie napisane, napowietrzać trzeba, tylko ja napowietrzam pompką. Srodek ten jest markowy tylko i wyłącznie na ospe kosztuje 20 euro. Nie kombinuje tak jak inni bo mam ryby po 70 euro za sztuke. Chciałem pomóc jak się śmiejecie to się śmiejcie, mnie to kuka. Pozdro
dj łuki:
19.01.2010 22:16DZIĘKI ZA RADY WALDI LUNATYK A I DAWAŁEM TYLE ILE BYŁO NAPISANE TEGO PREPARATU A I RYBKOM SIE POLEPSZYŁO