Prawidłowe oświetlenie jest bardzo istotne z względu na wzrost roślin i ryb, a także ze względów estetycznych. Rośliny wykorzystują światło do fotosyntezy – procesu, w którym zmniejszają ilość dwutlenku węgla w wodzie. Odpowiednio zachodzi ona tylko przy prawidłowo długim czasie oświetlenia w ciągu doby. Dostateczna ilość światła potrzebna jest także dla dobrego samopoczucia ryb i innych zwierząt wodnych. Dla prawidłowego wzrostu roślin potrzebne jest światło o właściwym natężeniu i składzie (widmo). Rośliny różnią się między sobą pod względem optymalnego czasu oświetlenia, a także długością fal świetlnych najbardziej właściwych dla fotosyntezy. Ponadto oświetlenie pozwala na zachowanie w akwarium przemienności dnia i nocy, co jest istotne zarówno dla roślin jak i ryb, oraz umożliwia obserwację akwarium.
Naturalne światło jest ograniczane przez szyby w oknach i zasłony, szczególnie wtedy gdy pada z boku. Oświetlenie sztuczne umożliwia w okresie zimowym na wydłużenie dnia do 14 – 16 godzin na dobę, które są wymagane do pielęgnacji tropikalnego akwarium. Światło dzienne ma bardzo duże natężenie i przez to wywołuje w akwarium zbyt silny rozwój glonów. Akwarium możemy oświetlić zamontowując odpowiednie lampy do specjalnej osłony. Zapewnienie światła zbliżonego do naturalnego nie jest zadaniem łatwym, jednakże nasze akwaria funkcjonują odpowiednio przy słabszym oświetleniu. W akwarystyce najczęściej wykorzystujemy lampy fluorescencyjne i wolframowe lub ich kombinacje. Z upływem czasu lampy wolframowe coraz częściej ustępują miejsca lampom fluorescencyjnym. Rośliny akwariowe dla optymalnego wzrostu potrzebują światła o odpowiedniej długości fali.
W handlu dostępne są lampy fluorescencyjne dostarczające właściwe oświetlenie. Potencjalne zapotrzebowanie na światło wynosi 10 W przy oświetleniu fluorescencyjnym lub 40 W przy wolframowym, na 30 cm długości akwarium. Akwarium należy oświetlać minimum 10 godzin na dobę. Niektórzy akwaryści używają po kilka świetlówek w różnych kolorach z których każda jest włączana niezależnie.
Sugerowane minimalne oświetlenie fluorescencyjne:
Długość akwarium Liczba światełek i moc
30 cm 1 X 10 (W)
60 cm 1 X 15 (W)
90 cm 2 X 20 (W)
120 cm 2 x 30 (W)
W niektórych ,,podwodnych ogrodach’’ konieczne jest czasami zamontowanie oświetlenia, nawet wielokrotnie intensywniejszego.
Zalety lamp fluorescencyjnych:
- stosunkowo niskie zużycie prądu
- dostępność w wielu kolorach
- dają równomierne światło
- pozostają zimne
- koszt nabycia lampy
- wymagają bardziej skomplikowanej instalacji
Zalety lamp wolframowych:
- stosunkowo niski koszt ich nabycia.
Wady lamp wolframowych:
- duże zużycie prądu
- szybko sie nagrzewają
- są jednokolorowe
Bardzo dobrym rozwiązaniem jest umieszczenie szklanej pokrywy pomiędzy lampą, a lustrem wody. Pozwala ona na: zmniejszenie parowania, zapobiega przedostawaniu się zanieczyszczeń do akwarium, uniemożliwia rybom wyskoczenie z akwarium, chroni lampę przed uszkodzeniem z powodu kondensacji pary wodnej, a także zapobiega nadmiernemu nagrzaniu wody w górnych partiach akwarium. W celu maksymalnego wykorzystania światła dokonujemy okresowego czyszczenia szyby i lampy. Osobiście polecam umieszczenie lampy z przodu. Jest to najlepsze rozwiązanie, ponieważ wtedy lampa rzuca cienie poza zasięgiem naszego wzroku. W dzisiejszych czasach w dostępne są w handlu gotowe pokrywy akwariowe wraz z zainstalowanym oświetleniem o odpowiedniej mocy.
Możemy również sami zrobić pokrywę akwarium i zainstalować w niej odpowiednią lampę.
Pamiętajmy jednak o kilku podstawowych kwestiach:
- wszelkie przewody zabezpieczmy przed dostaniem się do wody.
- uważajmy, aby osłona nie zbiła szyby
- osłona może mieć specjalne klapy ułatwiające dostęp w czasie karmienia
- w celu maksymalnego wykorzystanie światła możemy pomalować osłonę na biało lub zamontować folię aluminiową, która będzie odbijała światło.
- mechanizm włączający oświetlenie może być umieszczony poza akwarium
- możemy podwiesić osłonę lamp
Pamiętajmy również, że unikniemy wielu problemów, jeżeli zapoznamy się z opisem urządzenia podanym przez producenta.
105 komentarzy
Cichy:
25.10.2009 14:05Hejka Mam kłeszczyn a pro po oświetlenia. Wodą się już zająłem, ponad połowa to re-destylat (mam bardzo twardą wodę z kranu) i wrzuciłem worek z torfem do filtra. Teraz mam w miarę neutralne oświetlenie. Ale chce przejść na oświetlenie zrobione z diod LED. Pierwsze pytanko to dla pewności czy temperatura światła 5500 K nie poparzy ryb i w jakiś inny sposób im nie zaszkodzi?? Wszak jest to temperatura słonecznego światła dziennego więc naturalna. I czy nie będzie za zimno skoro to ryba z południa a tam temperatura światła jest nieco większa. I druga sprawa czysto techniczna. Przykładowo świetlówka daje światło: dla 30W - 17500 lumenów, lub np dla 18W - 11500 lumenów. Informacje do których dotarłem mówią że: świetlówki dają średnio zawyżając do 100 lumenów. Więc jakby tego nie liczyć skoro jeden Wat daje 100 lumenów to 30W da 3000 lumenów. Więc o co chodzi?? Na dodatek do mojego zbiornika powinienem zapodać powiedzmy minimum 40W świetlówy. Których wartości mam się 3majć?? może ktoś z was po prostu wie ile światła w lumenach powinienem użyć na 200 litrowy zbiornik. Byłbym wdzięczny za wszelkie wskazówki, może ktoś zna wartość w luxach?. Wtedy to nie problem sobie przeliczyć. No to się napołodziłem tekstu. Z góry dziękuje
Szymon:
26.09.2009 21:28Mam pytanie czy można używać lamp ledowych światło zimne
andriu46:
13.09.2009 14:18Czy do oswietlenia mozna uzyc swiatła led o barwie białej ciepłej
wójekdobrarada:
10.09.2009 22:471. Oświetlenie boczne odpada! Jeśli lampę umieścimy za jedną ze ścianek, rośliny zaczną się do niej "kleić", a jeśli źródło światła podamy na tył i boki, roślinki wybiorą najsilniej z ich perspektywy naświetloną szybkę jako kierunek wzrostu. Efekt będzie raczej nieestetyczny. 2. gosti:"oswietlenie najlepsze to jarzeniowo zarowe wybom starcza jarzeniowe ale rosliny potrzebuja zarowego zeby prawidlowo sie rozwijaly" - LOL xD no niezła bzdura,niezła xD Światło żarowe jest znacznie ograniczone w stosunku do światła jarzeniowego! W przypadku tego drugiego istnieje ogromne pole do działania w kwestii różnorodności temperatury światła. Światło żarowe jest mało wydajne (8-20 lumenów/W), przez co drogie w eksploatacji (świetlówka - nawet do 60 lm/W). Przeciętna 18W świetlówka da tyle samo światła co standardowa 60W żarówka. Różnicę w rachunkach nie trudno obliczyć... Temperatura barowa światła żarowego jest dość rzadko spotykana w warunkach naturalnych i w stosunku do światła jakie dają standardowe świetlówki typu daylight niemalże nie ma zastosowania w uprawie roślin, bardziej w hodowli ryb - temperatura barowa światła żarowego odpowiada sytuacji oświetleniowej podczas wschodu i zachodu słońca, co może pomóc w symulowaniu tych zjawisk w akwarium (i jest często stosowane, jednak użytkowane z instalacji poza zbiornikiem - z reguły oświetlenie sufitowe pomieszczenia, w którym znajduje się akwarium). Dla bujnego wzrostu roślin najistotniejszym czynnikiem jest długość fal która przeciętnie zawiera się w przedziale 400-700nm. Światło żarowe zawiera jedynie część tego zakresu, przez co jest niewystarczające. Tylko i wyłącznie zastosowanie zespołu lamp jarzeniowych daje idealne efekty w uprawie roślinności, stąd też w zbiornikach roślinnych, oraz przy uprawie bardzo wymagających gatunków roślin standardowe oświetlenie zwykłej pokrywy to o wiele za mało.
adek020:
14.07.2009 09:47U mnie występował podobny problem więc załozyłem cienki kawałek piankio przyklejany na tasmę to mozna dostac we wszystkich sklepach ze zlewami itp. i to pomogło. Mam nadzieje ze pomogłem
KTOŚ:
11.07.2009 01:32Witam mam pytanko,związane z pokrywą,ponieważ po bokach skrapla mi się woda czy da się z tym coś zrobić.Nie wiem czy pokrywa jest żle zrobiona i po prostu te kilka milimetrów które odstaje od szkła bocznych szyb powoduje ten problem.Wiem że położenie szkła pod pokrywe pomogłoby ale będzie uciążliwe przy karmieniu,myślałem o jakiejś uszczelce albo zmianie pokrywy.Z góry dziękuje za wszystkie rady.Czy u kogoś z was ten problem występuje ?????????
kredzio:
27.06.2009 13:25a czy moze byc oswietlenie boczne?
piotr:
11.06.2009 22:33Witam wszystkich jestem poczatkującym chodowcą mam akwarium 370L i nie wiem jakie natężenie światła zamontować i czy to maja być żarówki a może świetlówki roszę o pomoc
lu8791:
09.05.2009 23:22gosti kto ci tak powiedział?
gosti:
14.04.2009 16:30oswietlenie najlepsze to jarzeniowo zarowe wybom starcza jarzeniowe ale rosliny potrzebuja zarowego zeby prawidlowo sie rozwijaly
Koliberek:
08.04.2009 06:41witam chciałbym zastosować w swoim akwarium świetlówkę uv a drugą zwykłą białą czy to ma sens? czy lepiej 2 uv czy nie kombinować z uv??
anka,,,mini malawi:
06.04.2009 20:35ja mam akwa z pokrywom i podłóżną zarowką na górze i oświetla mi całe akwarium i dzięki niej moje akwa wygłąda super
Adam:
28.03.2009 22:53Do dabek0001 klego podziel się jak wykonałeś te przeróbki i jak teraz wygląda twoja pokrywa mój mail adam.vip@vp.pl Pozdrawiam.
miszel:
28.03.2009 01:00mam pytanko czy zwykla zarowka energooszczedna tezmoze byc bo w koncu to jest zwykla swietlowka-jazeniowka nazywajcie to jak chcecie tylko w inne obudowie :)
Jacek:
26.03.2009 19:21ja zrobilem oświetlenie z diód (białych) czy takie sie nadaje?