Opis
Jest to choroba wywołana przez orzęska Ichthyophthirius multifiliis, który atakuje skórę i skrzela ryb słodkowodnych. Pasożyt najszybciej dorasta i rozwija się na skórze ryby w temperaturze 25ºC, natomiast w temperaturze 32-33ºC ginie w ciągu 4-6 godzin. Jeśli w akwarium występują warunki najodpowiedniejsze dla rozwoju pasożyta, czyli właściwości fizykochemiczne wody oraz osłabione ryby to choroba może poczynić poważne spustoszenia w stadzie. Choroba ta nazywana jest również kulorzęskiem.
Objawy
Jednokomórkowiec tego orzęska jest widoczny gołym okiem, ponieważ ryba jest cała w białych, małych punkcikach. Najpierw są one widoczne na płetwach i plecach ryby. W pierwszej fazie choroby ryby ocierają się o dekoracje i rośliny próbując pozbyć się pasożyta. Spada również apetyt ryb. Jeśli w skrzelach dojdzie do inwazji orzęska to ryba dusi się, gdy zaś między naskórkiem a skórą właściwą osiedli się znaczna ilość pasożytów to następuje powolne odrywanie się płatków skóry od ciała. Jeśli dojdzie do zachorowania wylęgu ginie on bardzo szybko w nerwowych konwulsjach.
Leczenie
Do praktyk zapobiegawczych występowaniu rybiej ospy należy kwarantanna nowo zakupionych ryb, roślin, ślimaków. Ślimakom i roślinom wystarcza pięciodniowy okres kwarantanny, ponieważ są one nosicielami biernymi. Natomiast jeśli kwarantanna dotyczy ryb to jej długość zależy od temperatury wody: przy 15ºC trwa półtorej doby, przy 20ºC trwa dobę, natomiast po 25ºC – po kilku godzinach. Są to okresy, w których ryba przebywa w jednym zbiorniku, po tym czasie należy przenieść je do kolejnego zbiornika, a poprzedni wydezynfekować. Takie zabiegi należy przeprowadzać przez 12-13 dni w temperaturze 15ºC, w temperaturze 20ºC – przez 8 dni. Stosuje się takie zabiegi w celu pozbycia się z tkanek pasożytów w różnej fazie rozwojowej. Aczkolwiek jest to metoda bardzo nie komfortowa dla ryb, dlatego też zaleca się kąpiele długotrwałe w roztworach różnych leków. Środki lecznicze stosowane w leczeniu rybiej ospy to: A) zieleń malachitowa – stosowana jako roztwór leczniczy 1-10 ml roztworu macierzystego (0,1 g zieleni malachitowej na 100 ml wody) na 100 l wody – stosowany jako kąpiel długotrwała, co trzeci dzień roztwór należy wzmacniać, dodając ½ pierwszej dawki. B) błękit metylenowy – roztwór 3-4 mg na 1 l wody stosowany w kąpieli długotrwałej. C) błękit metylenowy (dla ryb które są wrażliwe na FCM) – roztwór 2-2,5 mg na 1 l wody stosowany w kąpieli długotrwałej, po pięciu dniach do roztworu leczniczego dodaje się 0,5 mg na 1 litr D) siarczan miedzi – roztwór 0,5-1,5 mg na 1 l wody stosowany przy kąpieli długotrwałej E) siarczan miedzi i kwas cytrynowy – roztwór 0,15 mg siarczanu miedzi i 9,10 mg kwasu cytrynowego na 1 l wody stosowany przy kąpieli długotrwałej F) FMC – mieszanina formaliny, błękitu metylenowego i zieleni malachitowej – po sporządzeniu roztworu macierzystego (100 ml formaliny, 370 mg błękitu metylenowego i 370 mg zieleni malachitowej) stosujemy go w roztworze leczniczym w dawce 1-1,2 ml na 100 l wody – kąpiel długotrwała. G) trypaflawina – roztwór 0,1-0,4 mg na 1 l wody stosowany w kąpieli długotrwałej H) Aureomycin – w dawce 12 mg na 1 l wody podczas kąpieli długotrwałych I) hydrochlorek chininy – w dawce 10 mg na 1 l wody – podczas kąpieli długotrwałej Bibliografia: J. Antychowicz, Choroby ryb akwariowych. J. Lewczuk, Domowe akwarium słodkowodne. H. Frey, Akwarium słodkowodne. Wszystkie pozycje serdecznie polecam.
368 komentarzy
KasiaWaWa:
05.04.2010 15:53Alchemiqu: pewnie bocje sa juz w tej fazie choroby, ze plamki zniknely, robisz dobrze, daj znac jak ci idzie. Pozdrawiam
Hanaj:
04.04.2010 16:32Help!!: sol kuchenna sie nie nadaje! Teraz kazda sol kuchenna jest jodowana a jod to trucizna dla ryb!
Iwona:
30.03.2010 23:07Witam.Ja z ospą walczę starymi sposobami tzn.podnoszę temp.do 28-30st.I wlewam 2 rozpuszczone tabletki nadmanganianu potasu na 100l akwa.I do tej pory nie poniosłam żadnych strat w rybkach.Ale mam inny problem moja jedna czarna molinezja dziwnie wygląda ma miejscami białawy nalot po za tym nie wygląda na bardzo chorą może ktoś wie co to może być raczej nie pleśniawka bo tą chorobę znam.
alchemiqu:
29.03.2010 22:12Ja mam właśnie ospę w akwarium (120l), ale dziwne jest to ze wszystkie ryby maja białe plamki (skalary,mieczyki, molinezje gupiki, welony) a jedynymi rybami które nie mają są bocje wspaniałe. Podniosłem temperaturę do 30 stopni i dodałem ZIELEŃ firmy ZOOLEK... Czekam na efekty. Pozdrawiam
help!!!:
27.03.2010 21:14podejrzewam u swoich rybek tą chorobę straciłem już jednego neonka wsypałem im 1 dużą łyżkę soli kuchennej ,wszystko zaczęło się gdy wyłowiłem ze stawu roślinkę i włożyłem do akwarium.po dniu zauważyłem u nich te plamki nie wiem co robić POMOCY!!!!!
rafał:
27.03.2010 14:00U mnie ospa mają tylko bocje molinezje się ocierają ale ostatnio zdechł mi skalar nie wiem czemy może miał ospę ale nie widziałem na nim kropek.... ryby leczę preparatem Sery temperatura 26,5 nie mogę podnieść temp ponieważ termometr mam trochę nie sprawny
edziaaa:
22.03.2010 19:20ta druga ryba to jaka rasa ?
kirktina:
20.03.2010 00:40witam od 2 miesiecy mam akwarium 100 l zawiele to jeszcze nie wiem dopiero sie ucze i prosze o pomoc bo moje rybki maja ospe trzy juz straciłam glanojad i sum ma całe ciało w kropkach pozostałe maja mniej tak jest od paru dni do sklepu akwarystycznego nie mam jak podejsc bo w mojej miejscowosci go nie ma za dwa dni dopiero moge jechac po jakies lekarstwo prosze o pomoc co mam robic i kupic z gory dziekuje za kazda informacje
Michał:
16.03.2010 22:47witam-mój samiec molinezji dostał rybią ospe narazie tylko na płetwie grzbietowej i ogonowej są białe plamki a jedno oko ma jakby większe-jak narazie nie mam 2-go akwa żeby go leczyć. mam akwa 60l wlałem już 50 kropli zieleni-jak zapobiec rozprzestrzeniania sie choroby?i czy wlać więcej zieleni? (mam też FMC)pliss pomocy zanim wytempi mi ta choroba całą obstawe!!!!Acha i w jakiej temperaturze leczyć?
adi :
16.03.2010 19:47czesc pomozcie moje ryby maja ospe po dwoch dniach zastosowalem ichtiosan i temp 29 st. kropki zniknely po jakis 3 dniach ale ryby nie jadły lek powtarzalem co 3 dni tak jak było na ulotce ale ryby i tak zaczeły mi zdychac mialem ich okolo 20 a zostało 5 i widze ze znów maja kropki na dodatek na szykie i roslinie zauwazyłem ze mam takich pelno jakby bialych glonków co to oznacza???/// co mam teraz z tym zrobic czy jak wszystkie ryby zchechna musze zmienic wode w akwarium i kupic nowe rosliny czy jest jakis inny sposob ???????? pomozcie
Pycu85:
16.03.2010 19:05Witajcie ponownie :) Leczenie dobiegło już jakiś czas temu końca :) ale nie bez strat :( (2 glonki młode i 2 żółtaczki )szkoda tych ostatnich ale nic się nie poradzi. W leczeniu "rybiej ospy" tak naprawdę najważniejsza jest cierpliwość dobre leki (a nie są aż tak drogie) i wytrwałość w poczynaniach z baniakiem a zapobieganie kwarantanna i nic innego... Powodzenia w leczeniu! Pozdrawiam miłośnik akwarystyki :)
maria:
14.03.2010 16:13Witam ! Moje rybki maja ospę, problem w tym,że mam mały narybek pielęgnic. i dzisiaj padły mi akary.Nie wiem jakie preparaty mogę użyć przy narybku. I w dodatku jeszcze na roślinach pojawiły się krasnorosty,może ktoś wie jak to leczyć? Z góry dziękuję za pomoc:)
piterryc22:
13.03.2010 20:03witam. wczoraj kupiłem w sklepie 2 parki gupików. obie samiczki jak pózniej zauważyłem miały ospę. pełno białych plam i ocierały sie o kamienie. w sklepie były z samcami trzymane osobno. zakupiłem ICHTIOSAN z firmy Tropical. do głównego akwar. 112 l wlałem cwiartke buteleczki i podniosłem temp. na 30. obie samiczki z białymi plamami włożyłem do zwykłej szklanki i dolałem do niej tyle preparatu aby woda zrobi sie niebieska. szklanke postawilem. po 2 godzinach włozylem samiczki do głownego akwa. i do rana trzymałem 31 stopni w akwarium. rano okazało sie ze wszystkie ryby zdrowe,zadnych plamek,ocierania sie... problem z głowy...;} chyba xD
seraf:
10.03.2010 01:49witam. jestem akwarystka od kilku dni i w akwarium mam juz cmentarzysko:( winowajca jest prawdopodobnie kulorzesek. moje mieczyki przebyly ciezka droge zanim do mnie dotarly. najpierw byly w zaniedbanym zbiorniku u starszego panstwa. gdy go rozwiazywali wzial je znajomy do swojego 450 baniaka, ktory zostal przerybiony. podejrzewam ze dostalam rybki w zaawansowanym stanie choroby. od poczatku zachowywaly sie niespokojnie, ocieraly sie o podloze, a nastepnego dnia zaczely sie chowac na dnie i byly apatyczne. niestety byla to niedziela i nie moglam kupic zadnego specyfiku. zalalam akwa zielenia i blekitem przy podniesionej temperaturze dopiero nastepnego dnia. do tego czasu padly 4 miecze po zalaniu kolejne 3. moje pytanie czy to jest ospa czy tez co innego badz tez mieszanka chorob. padle ryby mialy tylko kilka bialych punkcikow na pletwach a sie udusily. czy to mozliwe ze tak szybko orzesek zaatakowal skrzela? dodam ze ryby maja dodatkowo bialoszary nalot na skorze a przed agonia mialy przekrwione skrzela i oczy. prosze o pomoc do uratowania sa jeszcze 4 mieczyki i 4 molinezje liropletwe( te jeszcze nie maja kropek ale jedna czasem tez sie ociera)... nie wiem czy je wlasciwie lecze... ah i mlody narybek mieczyka
Rybalt:
08.03.2010 05:19Czesc-leczenia ospy ciag dalszy: na chwile obecna ryby sie nie drapia i nie maja kropek. Jutro podnieniam 25% wody i obnize temp. do 26 stopni, poczekam nastepny tydzien i wkladam do filtra wkladki weglowe i to by bylo na tyle. Zadnych komplikacji bo ospe zauwazylem wczesnie i od razu zaczalem leczenie. Ciagle, natomiast, nie mam pojecia skad sie ta ospa wziela (nie dodawalem zadnych nowych ryb ani roslin od 10-ciu miesiecy). Male szanse, ze przehibernowala przez tak dlugi czas, mysle, ze przywloklem ja z zywym pokarmem (mrozony bezpieczniejszy), uszanowanie Castiel: jak napisal Pilar niektore, z reguly te dobre, lekarstwa barwia wode tylko na pare godzin. pozdro