Wyróżniamy głównie dwa sposoby rozmnażania ryb akwariowych. Zdecydowana większość ryb składa i zapładnia ikrę poza ciałem (jajorodne). U ryb żyworodnych ikra zapładniana i rozwijana jest w środku ciała samicy. Istnieje kilka interesujących wyjątków od tych dwóch głównych sposobów. Poszczególne gatunki ryb hodowanych w akwariach zdecydowanie różnią się pod względem stopnia trudności, jaki występuje przy ich rozmnażaniu. Bardzo często rozmnożenie poszczególnych gatunków jest dużo trudniejsze niż sama hodowla dorosłych osobników. Za proste pod względem rozmnożenia powszechnie uważane są ryby należące do rodziny piękniczkowatych. Stosunkowo proste pod względem rozmnożenia z ryb akwariowych składających ikrę są np.: brzanka różowa, brzanka wielkołuska, brzanka purpurowa, bystrzyk czerwony, zwinnik ogonopręgi, danio, gurami dwuplamisty, bojownik syjamski, kardynałek chiński, kirysek spiżowy, kirysek pstry, prętnik karłowaty i inne. Własne próby rozmnożenia ryb akwariowych należy rozpoczynać od gatunków najłatwiejszych.
Główne style rozrodcze:
Ryby żyworodne
Samce gatunków żyworodnych często posiadają płetwę odbytową przekształconą w narząd kopulacyjny zwany gonopodium. Poprzez gonopodium samiec wprowadza spermę do ciała samicy. Różnią się od jajorodnych tym, że ich ikra rozwija się w ciele samicy. Ryby żyworodne podzielić możemy na takie u których ikra odżywiana jest poprzez układ krwionośny lub jajożyworodne, gdzie pokarm dostarczany jest z woreczków żółtkowych. Do popularnych ryb żyworodnych należą ryby takie jak: gupik pawie oczko, mieczyk hellera, molinezja, zmienniak i drobniczka. Ciąża u ryb żyworodnych zazwyczaj trwa około miesiąca. Jajożyworodne samice potrafią magazynować nasienie z tarła i używać go do zapładniania następnych partii ikry. Mogą wydawać kolejne mioty potomstwa bez potrzeby podchodzenia do następnego tarła. Ryby żyworódkowate wymagają kolejnego tarła przy każdym miocie.
Ryby jajorodne
- Zakopujące ikrę
Niektóre ryby żyją w warunkach naturalnych w wodzie, która wysycha raz do roku. Ryby nie opiekują się ikrą , ponieważ nie doczekują swojego potomstwa. Tarło musi nastąpić zanim woda wyschnie. Gatunek może przetrwać tylko dzięki zapłodnionej i zakopanej ikrze, która może obyć się bez wody przez długi czas. Ikra najczęściej zakopywana jest w podłożu, chociaż ryby czasami decydują się na inne miejsce, jak jama płaszczowa muszli słodkowodnych. W okresie deszczowym narybek wylęga się. Młode mają kilka miesięcy na osiągnięcie dojrzałości płciowej i rozmnożenie się, zanim nadejdzie kolejna pora sucha. Rozmnażając ryby w warunkach domowych ikrę należy przechowywać w stanie półwysuszonym, przed umieszczeniem w wodzie. Do gatunków zakopujących ikrę zaliczamy ryby karpieńcowate.
- Składające ikrę
Do najbardziej znanych ryb z tej grupy zaliczyć możemy pielęgnicowate, które mają skomplikowane zwyczaje tarłowe oraz charakteryzują się opiekuńczością względem swojego potomstwa. Gatunki składające ikrę dobierają się w pary, a następnie oczyszczają miejsce, gdzie mają zamiar złożyć ikrę. Ikra najczęściej składana jest na jakiejś płaszczyźnie, korzeniu, okrągłym lub płaskim kamieniu, dolnej lub górnej powierzchni liścia, środku pustej muszli, jaskini lub zagłębieniu podłoża. Po wykluciu rodzice towarzyszą wylęgowi, strzegąc go przed drapieżnikami i odganiając inne ryby. Rodzice utrzymują ikrę w czystości, tworzą przepływ wody wokół niej lub przenoszą ją przed wykluciem w nowe miejsce. Następnie przez ok. 15-20 dni towarzyszą narybkowi. Występują również gatunki, które nie posiadają tak silnie rozwiniętego poczucia odpowiedzialności za młode jak pielęgnicowate. Do ryb składających ikrę zaliczyć możemy: pielęgnice (np.: barwniak czerownobrzuchy), sumiki, kiryski, smukleń pryskacz i inne.
- Rozrzucające ikrę
Do gatunków rozrzucających ikrę zaliczamy ryby kąsaczowate, karpiowate, tęczanki oraz kilka gatunków karpieńcowatych. Rozpraszanie ikry jest najprostszym sposobem składania ikry przez ryby jajorodne. Para rozrzuca ikrę i nasienia pośród roślin. Kleista lub nie ikra opada na dno lub przyczepia się do roślin. W naturze ikra jest niesiona przez prąd wody lub kryje się w mulistym dnie. Z tego powodu rodzice nie posiadają instynktu opiekuńczego. Część ikry zazwyczaj jest zjadana przez inne ryby lub samych rodziców. Z tej przyczyny w akwarium tarliskowym powinny znaleźć się kryjówki z kamieni, roślin pierzastych oraz innych elementów. Popularne gatunki rozpraszające ikręt to np.:: złote rybki, brzanki i danio.
- Wykluwające w pysku
Zapłodniona ikra magazynowana jest przez samice w pysku, aż do wylęgu, który następuje po kilku tygodniach. W tym okresie samice nie przyjmują żadnego pokarmu. Większość gatunków inkubujących ikrę, opiekę nad narybkiem przeciąga do kilku tygodni po wykluciu. W razie zagrożenia narybek kryje się w pysku matki. Taki sposób wylęgu jest powszechny wśród pielęgnic mieszkających w jeziorach Wielkiego Rowu Afrykańskiego, gdzie opiekę nad narybkiem sprawuje samica. U tych gatunków samce posiadają specjalne miejsca na płetwach odbytowych. Samice potrącają te miejsca, aby stymulować uwalnianie się spermy. Ryby „wykluwające w pysku” w okresie rozrodu powinny przebywać w oddzielnym akwarium.
- Budujące gniazdo
Są to gatunki, które budują najróżniejsze gniazda. Najczęściej budują je z pokrytych śluzem banieczek powietrza. Zazwyczaj tworzone są przy powierzchni wody, pod liściem lub innym elementem zatrzymującym powietrze. Po tarle samce, które pilnują gniazda bywają agresywne w stosunku do samic. Z tej przyczyny lepiej oddzielić samice. Do najpopularniejszych ryb budujących gniazda zaliczamy: gurami, prętniki, bojowniki syjamskie (wspaniałe), skrzeczyki, oraz niektóre sumowate i pielęgnicowate.
74 komentarzy
ali:
20.02.2011 13:38hej jakie warunki stworzyc by ryby w akwarium sie rozmnazaly/mam akwarium 2 lata i nie bylo w nim ani razu "potomstwa" ?
paola :
20.02.2011 09:50czy małe rybki powinny zostać z matką czy je raczej od niej odizolować ?
patryk11:
19.02.2011 17:10Mam 2 welony i samca bojownika syjamskiego czy bojownik moze zaplodnic te dwa samice prosze o szybka odp z góry dziekuje
patryk11:
19.02.2011 17:05Mam 2 welony i samca bojownika syjamskiego czy bojownik moze zaplodnic te dwa samice prosze o szybka odp z góry dziekuje
NajFanka:
11.02.2011 15:50Ejjjj!!!!!!!!! Tu się pisze że gupiki są żyworodne!! Na serio??!! Kto to może potwierdzić??/ Proszę o odp :) Z góry dzięks :)
Mieczyk14:
09.02.2011 15:14do zdziwiona olinka pewnie inne rybki je wyjadły .
Enio:
28.12.2010 15:07Czy ktoś może ma parkę pielęgnic Eliota? z chęcią zobaczył bym zdjęcie samca i samicy oddzielnie
Mateusz:
13.12.2010 19:17"Jeśli nie potrafię rozpoznać płci ryb, to jak upewnić się, że dysponuję parą hodowlaną?" To pytanie które zadaje sobie większość początkujących akwarystów. Zwłaszcza tych którzy wybierają ryby, u których samiec z samicą nie mają praktycznie żadnych różnic w wyglądzie i wielkości. Jednak odpowiedź na zadane na początku pytanie jest bardzo prosta.Mianowicie, im więcej mamy ryb, tym większe prawdopodobieństwo, że są wśród nic samce i samice w odpowiednich proporcjach. Jeśli mamy trzy ryby jednego gatunku, to przyjmują za podstawę szacunkowe proporcję 1:1 samic do samców, prawdopodobieństwo, że mamy co najmniej jedną parę, wynosi 75%. Jeśli ryby są cztery, dochodzi ono do 87,5% Powyżej pięciu czy sześciu ryb mamy w zasadzie pewność, że jesteśmy posiadaczami co najmniej jednej pary. Dziękuję i pozdrawiam wszystkich Akwarystów! :) PS. Liczę na komentarze z wiadomościami czy u Was również sprawdza się ta metoda. Metoda zaczerpnięta z książki "Ryby i akwaria dla początkujących i zaawansowanych" wydawnictwa DELTA.
Gupik 200343:
03.11.2010 09:34A masz dla nich roślinki? Jesli tak to oznacza że mogły zachorować, a najlepiej napisz mi ich objawy, które mogą Cię niepokoić.
:P:
29.10.2010 18:07Nie lubię jak osoby piszą źle nazwę tych wspaniałych rybek jakimi są GUPIKI. Mam akwarium w którym są same samce, bo samiczki pozdychały. Dlaczego tak się stało???
Gupik 200343:
20.10.2010 14:41Tak to prawda, ale bez roślinek pozdychają po pewnym czasie z powodu zbyt małej ilości tlenu.
ciołek:
07.10.2010 12:02tak naprawde to gupiki sie nawet w malutkim akwa ( byle nie w kuli) bez roślin rozmnażą
Gupik 200343:
15.09.2010 14:24UWAGA!!! Odpowiadając na wasze pytania na temat gupików to: -gupiki(samiec i samiczka) powinni mieć temp. 27 stopni Celcjusza,aby samiec był podnieciny -parka powinna mieć zapewnione dużo roślinek, aby czuć się pewniej -być karmione żywym pokarmem co 3 dni(opakowanie kosztuje 1zł, powinno wystarczyć) -i czekać ok. 4 tygodni, a następnie obserwować samiczkę(jej brzuch) -samiczka powinna zachowaniem przypominać chorą tzn.chować się w roślinkach i machać ogonem na lewo i prawo -te odruchy to są skurcze świadczące o porodzie młodych -młode wyłapywać natychmiastowo po urodzeniu, ponieważ mogą być zjedzone przez dorosłe osobniki -umieścić do osobnego pojemnika z wodą -ważne aby narybek miał zapewnione roślinki -można go karmic nawet zwykłą karmą, ale trzeba go pokruszyć.
Rybka:
04.09.2010 17:18Witam. mam 2 gupiki samca i samice samica ma gruby brzuch.Czy aby się rozmnożyły muszę je dać do kotnika proszę o szybką odpowiedz.
jasiu:
07.06.2010 19:57Kupiłem [głupiki] 28 nie wiem czy młode mam wsadzić do kotnika?