Wyróżniamy głównie dwa sposoby rozmnażania ryb akwariowych. Zdecydowana większość ryb składa i zapładnia ikrę poza ciałem (jajorodne). U ryb żyworodnych ikra zapładniana i rozwijana jest w środku ciała samicy. Istnieje kilka interesujących wyjątków od tych dwóch głównych sposobów. Poszczególne gatunki ryb hodowanych w akwariach zdecydowanie różnią się pod względem stopnia trudności, jaki występuje przy ich rozmnażaniu. Bardzo często rozmnożenie poszczególnych gatunków jest dużo trudniejsze niż sama hodowla dorosłych osobników. Za proste pod względem rozmnożenia powszechnie uważane są ryby należące do rodziny piękniczkowatych. Stosunkowo proste pod względem rozmnożenia z ryb akwariowych składających ikrę są np.: brzanka różowa, brzanka wielkołuska, brzanka purpurowa, bystrzyk czerwony, zwinnik ogonopręgi, danio, gurami dwuplamisty, bojownik syjamski, kardynałek chiński, kirysek spiżowy, kirysek pstry, prętnik karłowaty i inne. Własne próby rozmnożenia ryb akwariowych należy rozpoczynać od gatunków najłatwiejszych.
Główne style rozrodcze:
Ryby żyworodne
Samce gatunków żyworodnych często posiadają płetwę odbytową przekształconą w narząd kopulacyjny zwany gonopodium. Poprzez gonopodium samiec wprowadza spermę do ciała samicy. Różnią się od jajorodnych tym, że ich ikra rozwija się w ciele samicy. Ryby żyworodne podzielić możemy na takie u których ikra odżywiana jest poprzez układ krwionośny lub jajożyworodne, gdzie pokarm dostarczany jest z woreczków żółtkowych. Do popularnych ryb żyworodnych należą ryby takie jak: gupik pawie oczko, mieczyk hellera, molinezja, zmienniak i drobniczka. Ciąża u ryb żyworodnych zazwyczaj trwa około miesiąca. Jajożyworodne samice potrafią magazynować nasienie z tarła i używać go do zapładniania następnych partii ikry. Mogą wydawać kolejne mioty potomstwa bez potrzeby podchodzenia do następnego tarła. Ryby żyworódkowate wymagają kolejnego tarła przy każdym miocie.
Ryby jajorodne
- Zakopujące ikrę
Niektóre ryby żyją w warunkach naturalnych w wodzie, która wysycha raz do roku. Ryby nie opiekują się ikrą , ponieważ nie doczekują swojego potomstwa. Tarło musi nastąpić zanim woda wyschnie. Gatunek może przetrwać tylko dzięki zapłodnionej i zakopanej ikrze, która może obyć się bez wody przez długi czas. Ikra najczęściej zakopywana jest w podłożu, chociaż ryby czasami decydują się na inne miejsce, jak jama płaszczowa muszli słodkowodnych. W okresie deszczowym narybek wylęga się. Młode mają kilka miesięcy na osiągnięcie dojrzałości płciowej i rozmnożenie się, zanim nadejdzie kolejna pora sucha. Rozmnażając ryby w warunkach domowych ikrę należy przechowywać w stanie półwysuszonym, przed umieszczeniem w wodzie. Do gatunków zakopujących ikrę zaliczamy ryby karpieńcowate.
- Składające ikrę
Do najbardziej znanych ryb z tej grupy zaliczyć możemy pielęgnicowate, które mają skomplikowane zwyczaje tarłowe oraz charakteryzują się opiekuńczością względem swojego potomstwa. Gatunki składające ikrę dobierają się w pary, a następnie oczyszczają miejsce, gdzie mają zamiar złożyć ikrę. Ikra najczęściej składana jest na jakiejś płaszczyźnie, korzeniu, okrągłym lub płaskim kamieniu, dolnej lub górnej powierzchni liścia, środku pustej muszli, jaskini lub zagłębieniu podłoża. Po wykluciu rodzice towarzyszą wylęgowi, strzegąc go przed drapieżnikami i odganiając inne ryby. Rodzice utrzymują ikrę w czystości, tworzą przepływ wody wokół niej lub przenoszą ją przed wykluciem w nowe miejsce. Następnie przez ok. 15-20 dni towarzyszą narybkowi. Występują również gatunki, które nie posiadają tak silnie rozwiniętego poczucia odpowiedzialności za młode jak pielęgnicowate. Do ryb składających ikrę zaliczyć możemy: pielęgnice (np.: barwniak czerownobrzuchy), sumiki, kiryski, smukleń pryskacz i inne.
.jpg)
- Rozrzucające ikrę
Do gatunków rozrzucających ikrę zaliczamy ryby kąsaczowate, karpiowate, tęczanki oraz kilka gatunków karpieńcowatych. Rozpraszanie ikry jest najprostszym sposobem składania ikry przez ryby jajorodne. Para rozrzuca ikrę i nasienia pośród roślin. Kleista lub nie ikra opada na dno lub przyczepia się do roślin. W naturze ikra jest niesiona przez prąd wody lub kryje się w mulistym dnie. Z tego powodu rodzice nie posiadają instynktu opiekuńczego. Część ikry zazwyczaj jest zjadana przez inne ryby lub samych rodziców. Z tej przyczyny w akwarium tarliskowym powinny znaleźć się kryjówki z kamieni, roślin pierzastych oraz innych elementów. Popularne gatunki rozpraszające ikręt to np.:: złote rybki, brzanki i danio.
- Wykluwające w pysku
Zapłodniona ikra magazynowana jest przez samice w pysku, aż do wylęgu, który następuje po kilku tygodniach. W tym okresie samice nie przyjmują żadnego pokarmu. Większość gatunków inkubujących ikrę, opiekę nad narybkiem przeciąga do kilku tygodni po wykluciu. W razie zagrożenia narybek kryje się w pysku matki. Taki sposób wylęgu jest powszechny wśród pielęgnic mieszkających w jeziorach Wielkiego Rowu Afrykańskiego, gdzie opiekę nad narybkiem sprawuje samica. U tych gatunków samce posiadają specjalne miejsca na płetwach odbytowych. Samice potrącają te miejsca, aby stymulować uwalnianie się spermy. Ryby „wykluwające w pysku” w okresie rozrodu powinny przebywać w oddzielnym akwarium.
- Budujące gniazdo
Są to gatunki, które budują najróżniejsze gniazda. Najczęściej budują je z pokrytych śluzem banieczek powietrza. Zazwyczaj tworzone są przy powierzchni wody, pod liściem lub innym elementem zatrzymującym powietrze. Po tarle samce, które pilnują gniazda bywają agresywne w stosunku do samic. Z tej przyczyny lepiej oddzielić samice. Do najpopularniejszych ryb budujących gniazda zaliczamy: gurami, prętniki, bojowniki syjamskie (wspaniałe), skrzeczyki, oraz niektóre sumowate i pielęgnicowate.
74 komentarzy
Angelika:
26.01.2012 23:29odsadz kotną rybe do otnika lub innego zbiornika
Tomek 5555:
16.01.2012 20:11mam ważne pytanie:otóż moja brzanka jest kotna (ma bardzo duży brzuch)niewiem jak to zrobić ,żeby urodziła i młode przeżyły.To moje pierwsze tarło w akwarium.Doradźcie mi,PROSZĘ.
malinkkaa:
21.12.2011 17:00plis mam pierwszy raz welony kupila je babcia dla synka jedna wydawala sie ze jest w ciazy dzis po akwarium rozrzucila cos bialego a leci jej to z pod ogona odbytnicy czy to ikra?? chcialam im zmienic wode i niewiem co robic pomocy!!!
Dawid:
21.08.2011 12:27czy moja rypka akwariowa jak jest w ciazy powinna byś sama w słoiku
Niewiadoma:
10.07.2011 18:53Jak rozpoznać czy danio pręgowane jest w ciąży??
anka:
17.06.2011 12:15A ja mam ikre od moich welonek :) Wyczulam moment i przenioslam ja do mniejszego akwarium aby ja porozrzucala :) i pytanie do was...mam poprostu czekac az sie wykluja czy muze jeszcze jakos opiekowac tymi jajeczkami???
Pytajnik11:
06.05.2011 19:54Moja welonka ma białe kropki na ogonku, ale zupełnie się tym nie przejmuje, a ja za to tak? Co to może być?? PS: mam jescze jedną rybkę, samca
Pytajnik:
06.05.2011 19:50ja mam welona i jakiś jescze podobny gatunek. U samicy(welon)wystąpiły białe plamki na ogonie, czasami się chowa za roślinkami. Co to jest?!
Aśka:
02.05.2011 20:33Ali jeśli chcesz żeby w twoim akwarium były młode to powinieneś stworzyć im środowisko naturalne czyli dużo roślin ( ale bez przesady ok.3-4 rośliny na 60 litrów). Możesz też wstawić kokosa z dziurkami aby ryby mogły w niej złożyć ikre lub urodzić się żyworodne :-) U mnie w akwarium tak jest i ryby rodza mi sie prawie bez przerwy np. ok. 2 miesiące temu urodziły mi się molinezje jest ich ok. 20, a jakieś 1 miesiąc temu urodziło mi sie ok. 50 gupików niestety za póżno je zauważyłam i ocalało tylko 5. PS. na dnie powinien być żwirek a nie duże kamyki
maagda xd 444:
05.04.2011 19:22hej co mam zrobić gdy widze piane w akwarium ale jest na górze akwarium i niewiem dokońca czy to są jajka bo nie widzałam jak samiec bojownik przekręca ją prosze o pomoc ;... dziękiiii
roberto:
31.03.2011 13:18trzeba ikre przełożyc do osobnego akwarium bo u mnie w zoolku tak powiedzieli ale przeciez ta ikra musi byc zapłodniona. prosze o szybka odp
oliwiaaaa:
27.02.2011 17:12Ja mam parkę skalarów, i teraz co 3-4 tygodnie mam ikre. ! ale mam nadzieje że tym razem przeżyją i wyrosną.. ! :)
zosia/cukier:
24.02.2011 13:10do NajFanka.gupiki sa zyworodne. dla upewnienia sprawdz w internecie
gregor0205:
21.02.2011 23:55Do leona to nie pielęgniczka kakadu tylko barwniak czerwonobrzuchy!!!
Asia:
20.02.2011 16:44Kazdy to potwierdzi :) gupiki rodza sie co okolo miesiac moze ich byc kolo 50 :)