Skalary - wszystko o nich...

Skalary są gatunkiem ryb, który znają wszyscy akwaryści. Niektórzy nie wyobrażają sobie nawet swojego akwarium bez tych wspaniałych rybek. Popularne są zarówno w jednogatunkowych, profesjonalnych akwariach, jak i w wielogatunkowych zbiornikach początkujących hodowców. Robią ogromne wrażenie na wszystkich, którzy chociaż przez moment zapatrzą się na ich wspaniałe „żagle”. Zajmijmy się więc dokładniej tą ciekawą rybą.

Pochodzenie

Ryby te w swoim naturalnym środowisku tworzą grupy zamieszkujące Amerykę Południową, a raczej jej środkową i północną część. Na tych terenach można spotkać ją praktycznie w większości wód. Od spokojnych zarośniętych rzek po rwące potoki i wody Amazonki. Jak już wspomniałem rybki te w warunkach tych pływają w większych lub mniejszych grupach, ale z reguły nie zmieniają miejsca swojego żerowania i swoich kryjówek. Preferują płytkie wody przybrzeżne, gdzie łatwiej jest im się schronić przed większymi zwierzętami. Wśród lokalnej ludności niekiedy stanowią jeden ze składników ich diety.

Historia

W osiemnastym wieku gatunek ten został sprowadzony do Europy przez Marcusa Blocha, jednak długo się nie utrzymał w warunkach daleko odbiegających od ich naturalnego środowiska i zachowały się tylko nieliczne zakonserwowane egzemplarze w berlińskim archiwum muzealnym. Okazy te zaciekawiły w 1823 roku Lichtensteina i zostały przez niego skatalogowane i opisane jako gatunek Zeus scalaris. Około roku 1830 naukowcy Cuvier i Valenciennes, doszukując się podobieństw Skalarów z morskimi rybami plataksami opisali żaglowca jako Platax scalaris. Jednak dopiero dziesięć lat później Jacob Heckel wyprowadził wszystkich z błędu i zanegował podobieństwa gatunków, zaliczając skalara do nowego rodzaju Pterophyllum, który uznawany jest do dziś.

Niedługo potem, bo już w 1848 roku znany naukowiec A.R. Wallace po raz pierwszy wprowadził wzmianki o nowej odmianie skalara, nieco różniącej się morfologicznie od znanej dotychczas. Niestety nieszczęśliwy wypadek spowodował, że zachowały się tylko wzmianki o tej rybie. Dopiero w 1909 roku owy gatunek został ponownie odkryty. Podczas swojej podróży do Ameryki Bruno Sargatzki zdobył okazy tej ryby i sprowadził je do Nieniec. Gatunek ten został skatalogowany jako Pterophyllum altum, jednak był on wyjątkowo trudny w hodowli i do dziś nie wiadomo czy udało się go wtedy rozmnożyć przez niemieckich akwarystów.
Pierwsze wzmianki o rozmnożeniu żaglowca w warunkach sztucznych pojawiły się w 1921 roku, kiedy to dwaj amerykańscy akwaryści niezależnie od siebie wyhodowali około setki młodych osobników. Od tej pory skalary są coraz bardziej popularne i mają przed nami coraz mniej tajemnic. Współczesna akwarystyka zna bardzo dużo odmian o różnych kolorach, które nie są już takie trudne w hodowli jak przed laty, jednak dokonana w latach osiemdziesiątych systematyka tej ryby wykazała, że tak naprawdę w akwariach mamy tylko trzy gatunki: scalare, leopoldi i altum.

 

                                       

 

 Systematyka

Królestwo – Zwierzęta
Typ – Strunowce
Podtyp – Kręgowce
Nadgromada – Szczękowce
Gromada – Ryby kościste
Podgromada – Kostnopromieniste
Nadrząd – Kostnoszkieletowe
Rząd – Okoniokształtne
Podrząd – Okoniowce
Rodzina – Pielęgnice
Rodzaj – Żaglowiec (Pterophyllum)
Gatunki: Żaglowiec skalar (Pterophyllum scalare)
Żaglowiec wysoki (Pterophyllum altum)
Żaglowiec Leopolda (Pterophyllum leopoldi)

Morfologia

Ryba ta osiąga do 20cm długości oraz do 30cm wysokości. Jest mocno spłaszczona bocznie. Szczególna uwagę przykuwa swoimi uwydatnionymi w górę płetwą grzbietową i w dół płetwą odbytową. W naturze skalar jest koloru srebrzysto-oliwkowego lub srebrzysto-zielonego z pionowymi, ciemnymi pręgami. Odmiany o innych kolorach zostały wyhodowane w warunkach sztucznych. Obecnie spotykane są żaglowce dymne (całe ciemne), marmurkowe (z ciemnymi plamami), całe srebrne lub czarne, a także odmiany z długimi, weloniastymi płetwami ogonowymi. Skalar może dożyć nawet kilkunastu lat. Słaby dymorfizm płciowy sprawia, że tylko najbardziej doświadczeni akwaryści są w stanie rozpoznać od razu ich płeć (po niewielkiej fałdzie tłuszczowej na głowie u samców). Z tego powodu ryby powinny same dobierać się w pary. Poszczególne gatunki różnią się między innymi ilością łusek wzdłuż linii bocznej altum – 46-48, leopoldi – 27-29, scalare – 30-39.

                                       

Hodowla

Decydując się na te rybki trzeba pamiętać, że jest to ryba dość wysoka i musi mieć odpowiednio duży zbiornik. Akwarium powinno mieć przynajmniej 50cm wysokości i dość duży litraż (od 100l w górę). Woda o odczynie obojętnym i dobrze natleniona. Gatunki dostępne na dzisiejszym rynku dobrze czują się w wodzie o praktycznie każdej twardości ogólnej i węglanowej. Temperatura około 25-27 °C. Oświetlenie mocne, lecz akwarium musi być obsadzone wysokimi roślinami rzucającymi cień i dającymi kryjówki. W zbiorniku musi też być zamontowana dobra filtracja.
Nie należy tych ryb trzymać z gatunkami, które mogą podgryzać im płetwy oraz z rybami małymi, które mogą stać się przypadkowym pożywieniem skalarów. Jeżeli akwarium jest za małe żaglowce mogą sterroryzować inne gatunki. Stają się wtedy agresywne, broniąc swojego terytorium. A podczas pilnowania ikry rybki te nie wykazują respektu nawet przed znacznie większymi gatunkami.

Karmienie

Ryba ta je praktycznie wszystko. Wspaniale przyjmuje pokarm suszony i w płatkach. Lubi także pokarmy żywe: rureczniki, ochotki, larwy komarów, oczliki, rozwielitki. Mając wybór zawsze wybiera pokarm żywy. Często zjada plankton i małe rybki.

                                       

 

Rozmnażanie

Do rozmnażania potrzebna jest dobrana para i bynajmniej nie hodowca ma dobierać żaglowce w pary, a same ryby muszą się dobrać. Pary tworzą się już wśród młodych osobników i w miarę jak dorastają ich więzi są coraz silniejsze. Skalary dobierają się bardzo często na całe życie i tylko dobre pary mogą przechodzić tarło wielokrotnie. Najlepszym sposobem na otrzymanie dobrych par jest zakup kilku młodych okazów, a po kilku-kilkunastu miesiącach ryby same się dobiorą. Dobrane parki potrafią składać ikrę nawet raz w miesiącu lub częściej.

Do złożenia ikry skalary wybierają pionowe powierzchnie o stonowanych kolorach. Najczęściej są to duże liście roślin wodnych lub konary, a nawet powierzchnie urządzeń akwarystycznych. Do akwarium z tarlakami można także włożyć specjalne gliniane donice, na ściankach których ryby składają jajeczka i można je łatwo przenieść do innego zbiornika. Przed tarłem para dokładnie oczyszcza miejsce złożenia ikry. Wielkość tarła zależy od wielu czynników, takich jak wiek rybek, podawany pokarm, przebytych niedawno chorób lub stanu fizycznego ryb. W akwarium tarliskowym nie powinno być innych ryb, które mogą zjeść ikrę.

Samica krążąc pozostawia jajeczka przyklejone do powierzchni lepkim śluzem. Co jakiś czas samiec przepływa i zapładnia nowe partie ikry. Ryby te są bardzo opiekuńcze. Rodzice wachlują małe, przeźroczyste jajeczka płetwami piersiowymi, zapewniając im w ten sposób dopływ powietrza. W akwarium należy zamocować filtr podłączany do brzęczyka, gdyż filtry wbudowane za mocno wdmuchują powietrze. Można dodać także odrobinę błękitu metylenowego, aby zapobiec pleśnieniu ikry. Jajeczka nie powinny być też wystawione na bezpośrednie światło.

Młode skalary wylęgają się po 48 – 72 godzinach od tarła, jednak przez jakiś czas są przyklejone dalej w miejscu umieszczenia jajeczek. Przez pierwsze dni nie karmimy jeszcze rybek. Odżywiają się one pokarmem ze swoich woreczków żółciowych. Można lekko zwiększyć napowietrzanie i nie wolno w tym czasie podmieniać wody. Po siedmiu dniach od złożenia ikry rybki zaczynają już pływać i pojawiają się u nich oczy. Już wtedy należy podać im pierwszy raz pokarm. Najlepiej nich to będzie artemia. Przez kilka najbliższych dni rybki trzeba karmić kilka razy dziennie, przy czym pokarm należy podawać delikatnie obok stadka pływających larw skalarów. Po dwóch tygodniach od tarła ryby już swobodnie pływają i mają około 1cm długości. Po miesiącu osiągają już 4cm długości i mogą przyjmować pokarmy suche, a po roku skalary zaczynają już dobierać się w pary i nie należy wtedy trzymać wszystkich osobników razem, bo mogą zacząć ze sobą walczyć.

Należy pamiętać, że nie wolno krzyżować ze sobą skalarów odmiany czarnej. Ich młode w większości przypadków giną zaraz po wykluciu. Skalary koloru czarnego uzyskujemy mieszając ze sobą odmianę dymną lub dymną z czarną.

267 komentarzy

  1. ANN100ll:

    mam pytanie po przyjezdzie z tygodniowego urlopu zauważyłam brak dwóch neonów oraz 4 innych ryb . Po przeszukaniu akwarium żadnych szczątków nie było. Pozostały 3 glonojady i 1 neon . Przez ten tydzień ryby nie były karmione.

  2. akwarystaaa:

    Mam 3 bojowniki 1 samiec i 2 samiczki chcę dokupic jeszcze 4 skalary lecz boję się że albo Bojowniki zaczną gryżć skalary albo na odwrót . Akwa ma 100 l i jest obsadzone roslinami.

  3. arthrawn:

    nie wiem czy to powód chwalenia się, że w tak małym akwarium masz skalara...to tak jakby ciebie ktoś umieścił w kartonie z 4 Rumunami i powiedział potem, że byłaś tam bardzo szczęśliwa...rybka w tym małym akwarium skarłowacieje...czyli nic dobrego z tego nie będzie...

  4. mala:

    a ja mam 16l akwarium i skalarek szaleje w nim z 4innych rybek jak w oceanie to widac ze dobrze sie czuje i nie mam roslinek:(

  5. WWWiola:

    proszę o pomoc!!! niedawno założyłam akwarium 112l żyły w nim 2 skalary 2 mieczyki 8 neonek i 2 brzanki wszystko było dobrze ok 3 miesiące dopóki nie włożyłam do akwarium korzenia po tygodniu moje skalary zdechły, 1 mieczyk i wszystkie neonki domyśliłam się że to przez mój nowy nabytek i korzeń szybko znikł z mojego akwa. Niestety po dokupieniu rybek 8 neonów,mieczyka, i 2 skalary, wszystkie żyją oprócz skalarów które za każdym razem wytrzymają równo tydzień najpierw normalnie jedzą pływają żadne rybki ich nie atakują a potem przestają jeść i pływać na koniec zdychają nie wiem jaki popełniam błąd, dodam że wodę w akwarium podmieniam co tydzień a po wyciągnięciu korzenia wymieniłam całą. Proszę o pomoc i jakąś poradę!

  6. Soku:

    Zamierzam kupić 2 Skalary do 25litrowego akwarium. Powiem, że akwarium będzie wymieniane za jakiś miesiąc, na dużo większe. Nie będzie przez ten miesiąc żadnych problemów prawda??

  7. skalar:

    mam akwa 60l dwa skalary średnie mam 4 neony inessa i nawet kupiłem dwa mniejsze neony i nawet się nimi nie interesowały. Moje skalary są łagodne

  8. To jakiś cud:

    haha a jam mam aqwa 260l w nim 8 skalarów prawie pół roku temu mój kolega założył sie ze mną że jak wpuści do mocih ryb Jednego innesa to on przeżyje wiedziałem że skalary zaraz sie nim zajmą więc zgodziłem się na zakład po 5 mis i 1 tygodniu neonek jeszcze żyje !! przegralem 20zł (zakład)

  9. kate:

    Ryby piekne ale bardzo agresywne mialam 5 neonków i po chwili juz ich nie byloo... :(

  10. Kielka:

    Mam pytanie mam akwa 160l (80x50x40) miałem 7 skalarów małych mix ale po pewnym czsie zaczeły mi zdechać nie wiem dlaczego??? Teraz mi tylko został jeden!!

  11. waldek:

    ja skalary przerabiam u siebie 4 raz mam 130L zbiornik 10razborek 4skalary 3sumy rekinie 2glonojady 6kirysów 2kiriśniki korę dębu(drewniak) bocje wsp.2kosiarki poza skalarami wszystko jeszcze małe dziś składają mi ikre skalary ale ja nie oddzielam jak coś wyjdzie to będzie w naturze nikt ikry nie zabiera same sobie radzą

  12. Yap:

    ReSpektaFlex: Ja też jestem... ehm... młodą akwarystką, ale znam się na tym dość dobrze. Więc: dania nie są zbyt dobre dla skalarów, a bojownik na pewno nie, bo się pozabijają. Myślę, że nie wypada darować sobie kirysków, bo jednak ktoś musi czyścić tak duże akwa. Proponowana obsada przeze mnie to: Para skalarów, 2 pielęgniczki, 3 kiryski i opaczek, który doskonale nadaje się do wszystkich gatunków ryb i robi za glonojada i suma w jednym, a rośnie nieduży. Obsada spełnia wszystkie warunki: jest ładna, praktyczna i zgodna. Weronika: tak, ale tylko jednego. Jeden skalar jest jednak nieszczęśliwy i odradzam zakup tych ryb do takiego akwa. Lepiej kup sobie pielęgniczki, otoski, opaczka;-). Malinka: PRZERYBIENIE TOTALNE! Mają te ryby w ogóle gdzie pływać?!

  13. Weronika .:

    Można trzymać skalary w 60l. akwa .?

  14. ReSpektaFlex:

    Mam Akwa 112l Bez Żadnej Obsady (jeszcze) Roślinki już są akwa ma 40cm wys. czy mógłbym Tam trzymać 1 Dobraną Parkę Skalarów i jakieś 3 kiryski(jeszcze Nad Gatunkiem nie myślałem) i kilka danio lub prystelek ew.molinezji żaglopłetwych lub 1 bojusia albo darować sobie wszystko prócz skararów i pielęgniczki ramireza 2 proszę o szybką odpowiedz!(mam 15 lat i nie wiem czy dobrze robie)

  15. malinka:

    mam akwa 688l a w nim mam 20 paletek ,20 skalarów ,6 pielęgnic,20 danio żółte zielone i różowe ,glonojady kiryski molinezje 2,ślepczyki2 , brzanki 4,i danio pręgowane i chyba neony

Dodaj swój komentarz

Jesteśmy jednym z największych portali i forum akwarystycznych w Polsce. Strona SuperAkwarium.pl powstała z myślą o miłośnikach hodowli ryb akwariowych. Akwarystyka to niezwykła pasja, którą chcemy propagować razem z Wami.

SuperAkwarium.pl

Zdjęcia użytkowników

Newsletter