Opis
Jest to choroba wywołana przez orzęska Ichthyophthirius multifiliis, który atakuje skórę i skrzela ryb słodkowodnych. Pasożyt najszybciej dorasta i rozwija się na skórze ryby w temperaturze 25ºC, natomiast w temperaturze 32-33ºC ginie w ciągu 4-6 godzin. Jeśli w akwarium występują warunki najodpowiedniejsze dla rozwoju pasożyta, czyli właściwości fizykochemiczne wody oraz osłabione ryby to choroba może poczynić poważne spustoszenia w stadzie. Choroba ta nazywana jest również kulorzęskiem.
Objawy
Jednokomórkowiec tego orzęska jest widoczny gołym okiem, ponieważ ryba jest cała w białych, małych punkcikach. Najpierw są one widoczne na płetwach i plecach ryby. W pierwszej fazie choroby ryby ocierają się o dekoracje i rośliny próbując pozbyć się pasożyta. Spada również apetyt ryb. Jeśli w skrzelach dojdzie do inwazji orzęska to ryba dusi się, gdy zaś między naskórkiem a skórą właściwą osiedli się znaczna ilość pasożytów to następuje powolne odrywanie się płatków skóry od ciała. Jeśli dojdzie do zachorowania wylęgu ginie on bardzo szybko w nerwowych konwulsjach.
Leczenie
Do praktyk zapobiegawczych występowaniu rybiej ospy należy kwarantanna nowo zakupionych ryb, roślin, ślimaków. Ślimakom i roślinom wystarcza pięciodniowy okres kwarantanny, ponieważ są one nosicielami biernymi. Natomiast jeśli kwarantanna dotyczy ryb to jej długość zależy od temperatury wody: przy 15ºC trwa półtorej doby, przy 20ºC trwa dobę, natomiast po 25ºC – po kilku godzinach. Są to okresy, w których ryba przebywa w jednym zbiorniku, po tym czasie należy przenieść je do kolejnego zbiornika, a poprzedni wydezynfekować. Takie zabiegi należy przeprowadzać przez 12-13 dni w temperaturze 15ºC, w temperaturze 20ºC – przez 8 dni. Stosuje się takie zabiegi w celu pozbycia się z tkanek pasożytów w różnej fazie rozwojowej. Aczkolwiek jest to metoda bardzo nie komfortowa dla ryb, dlatego też zaleca się kąpiele długotrwałe w roztworach różnych leków. Środki lecznicze stosowane w leczeniu rybiej ospy to: A) zieleń malachitowa – stosowana jako roztwór leczniczy 1-10 ml roztworu macierzystego (0,1 g zieleni malachitowej na 100 ml wody) na 100 l wody – stosowany jako kąpiel długotrwała, co trzeci dzień roztwór należy wzmacniać, dodając ½ pierwszej dawki. B) błękit metylenowy – roztwór 3-4 mg na 1 l wody stosowany w kąpieli długotrwałej. C) błękit metylenowy (dla ryb które są wrażliwe na FCM) – roztwór 2-2,5 mg na 1 l wody stosowany w kąpieli długotrwałej, po pięciu dniach do roztworu leczniczego dodaje się 0,5 mg na 1 litr D) siarczan miedzi – roztwór 0,5-1,5 mg na 1 l wody stosowany przy kąpieli długotrwałej E) siarczan miedzi i kwas cytrynowy – roztwór 0,15 mg siarczanu miedzi i 9,10 mg kwasu cytrynowego na 1 l wody stosowany przy kąpieli długotrwałej F) FMC – mieszanina formaliny, błękitu metylenowego i zieleni malachitowej – po sporządzeniu roztworu macierzystego (100 ml formaliny, 370 mg błękitu metylenowego i 370 mg zieleni malachitowej) stosujemy go w roztworze leczniczym w dawce 1-1,2 ml na 100 l wody – kąpiel długotrwała. G) trypaflawina – roztwór 0,1-0,4 mg na 1 l wody stosowany w kąpieli długotrwałej H) Aureomycin – w dawce 12 mg na 1 l wody podczas kąpieli długotrwałych I) hydrochlorek chininy – w dawce 10 mg na 1 l wody – podczas kąpieli długotrwałej Bibliografia: J. Antychowicz, Choroby ryb akwariowych. J. Lewczuk, Domowe akwarium słodkowodne. H. Frey, Akwarium słodkowodne. Wszystkie pozycje serdecznie polecam.
368 komentarzy
rybcia:
01.02.2009 09:46Moje ryby platki mulinezie mieczyki i bojowniki się ocierają o siebie narpiew zaczeły mulinezie a teraz dostały malutkich kropek na brzuchu.CO MAM ZROBIĆ! Help! Z góry dzienkuje za pomoc
krzysiek:
27.01.2009 20:24mam pytanie,kupiłem dziś rybkę podobno to ,Yellow,jest żólta około 12cm.dl.ale niewiem co to kąkretnie za rybka,podobno pielegnica.ona ma jakąś polską nazwę?pomóżcie.
akwarystka_:
26.01.2009 20:04No i ja zauważyłam dziś u moich neonków białe kropki... Nigdy wcześniej nie udało mi się uratować rybek chorych na ospę. Stosowałam jedynie preparaty takie jak akryflawina- nie pomagało. Nie słyszałam jednak o tym, że należy podnieść temp, więc zaraz podgrzeję wodę i dodam soli akwarystycznej. Zobaczymy czy się uda.
sonia:
25.01.2009 13:03aha zapomnialam napisac ze ten preparat to ICHTIOSAN
sonia:
25.01.2009 12:51do eva: ja bym wstepnie zastosowala srodek odkazajacy i popytala obcykanych sprzedawcow w sklepach zoologicznych (powinni jeszcze tacy gdzies byc:)). to na pewno nie jest normalne zachowanie u ryb. co do ospy ja zawsze stosowalam srodek firmy tropical do zwalczania ichtioftiriozy i odkazania akwarium zawsze pomagalo mi i znajomym pozdrawiam (mam nadzieje ze jeszcze ten srodek produkuja zamierzam jutro znowu kupic bo mi sie skonczyl wlasnie, a w zimie sa skoki temperatury; poza tym jedna rybka od dluzszego czasu ma jakas biala plamke na pletwie tluszczowej, dziwne, bo sie nie rozwinelo i na zwykla ospe mi to nie wyglada, a ryby zdaja sie byc zdrowe)/.
OLSEN:
24.01.2009 23:34NAJLEPIEJ PODNIESC TEMPERATURE DO 30 STOPNI I DODAC SOLI KUCHENNEJ DO AKWARIUM 1 PLASKA LYZECZKA NA 5LITROW WODY DZIALA W 100%
Battle:
23.01.2009 17:56Ja mam akwarium o pojemnosci 25 l. zauważyłem że na ospę zachorował Bojownik i jeden z trzech neonków na razie podkręcam temp. do 30' jeśli nie pozbędę sie tej choroby to sięgne po lekarstwa.
AMATOR:
16.01.2009 21:07Cześć moje rybki też mają ospe ale dodałem uniwersalny odkażalnik ABIOSEPTYNA i podniosłem temperaturę do 30 i czekam co będzie dalej. Pozdrawiam
Mariusz:
14.01.2009 18:56Witajcie,ja swoje chore ryby szybko wyleczyłem podając NADMANGANIAN POTASU kupiony w aptece,polecam ten w tabletkach.Podniosłem tem.do 28'.Teraz mam spokuj z chorobami.Pisałem o tym wcześniej,sprubójcie.
pylek:
13.01.2009 16:27kiedys w sklepie zoo sprzedawca poradzil mi na ospe polanie rybek wrzatkiem z czajnika(oczywiscie bezposrednio w akwarium a nie wyjmowac i gotowac:)) ku mojemu zdziwieniu wszystkim rybkom bardzo sie to podobalo i same wplywaly w strumien wrzatku! na drugi dzien po chorobie nie bylo ani sladu!
olek30288:
10.01.2009 01:07witam ryby wyleczone!!! Nadmanganian potasu nic nie dal(ryby nadal mialy male biale kropeczki ocierały sie i zdychały po paru godzinach podkrecenie tem. do 32C moze troche zniwelowalo chorbe. Zastosowałem Costapur firmy SERA przy temp 30C i silnym napowietrzaniu pokonałem chorobe
kanka:
09.01.2009 21:43moje rybki niestety tez maja ospe. Mam narazie w akwarium przejsciowym, 35l w tym 3 molinezje i 2 mieczyki + 2 malusie molinezje z narybku. Dzis wlasnie dodalam soli i podwyzszylam temp do 30C. (a tak wogole to wczoraj dodalam Protazol, ktory ma niby tak pomoc i guzik. Rano rybki wygladaly tragicznie!) No, teraz czekam na rozwoj wydarzen.
piotr:
09.01.2009 21:11jak mam to ospe daje costapur czy pemp.wody31spopni nie zniszczy mi roslinek????????
eva:
09.01.2009 16:03mam teraz problem z małymi platkami( mają ok. 2 tygodnie) i ocierają się o kamienie tak choćby miały rybią ospę ale nie mają kropek, pozostałe ryby w akwarium też nie mają kropek, czy to początek rybiej ospy? (ocierają się tak już dosyć długo ok. tygodnia)
wojtas80:
07.01.2009 19:09pomóżcie już podwyższam temperatura i dodałem preparatu a moje neonki mają nadal plamki tylko mniejsze troszkę i tylko na pletwach 3 neonki są zdrowa a le reszta jest chora co robić neonki chorują już ok tygodnia i nie zdechła anie jedna dzięki Bogu proszę o pomoc:(:(:(:) z góry dziękuje :)