Opis
Jest to choroba wywołana przez orzęska Ichthyophthirius multifiliis, który atakuje skórę i skrzela ryb słodkowodnych. Pasożyt najszybciej dorasta i rozwija się na skórze ryby w temperaturze 25ºC, natomiast w temperaturze 32-33ºC ginie w ciągu 4-6 godzin. Jeśli w akwarium występują warunki najodpowiedniejsze dla rozwoju pasożyta, czyli właściwości fizykochemiczne wody oraz osłabione ryby to choroba może poczynić poważne spustoszenia w stadzie. Choroba ta nazywana jest również kulorzęskiem.
Objawy
Jednokomórkowiec tego orzęska jest widoczny gołym okiem, ponieważ ryba jest cała w białych, małych punkcikach. Najpierw są one widoczne na płetwach i plecach ryby. W pierwszej fazie choroby ryby ocierają się o dekoracje i rośliny próbując pozbyć się pasożyta. Spada również apetyt ryb. Jeśli w skrzelach dojdzie do inwazji orzęska to ryba dusi się, gdy zaś między naskórkiem a skórą właściwą osiedli się znaczna ilość pasożytów to następuje powolne odrywanie się płatków skóry od ciała. Jeśli dojdzie do zachorowania wylęgu ginie on bardzo szybko w nerwowych konwulsjach.
Leczenie
Do praktyk zapobiegawczych występowaniu rybiej ospy należy kwarantanna nowo zakupionych ryb, roślin, ślimaków. Ślimakom i roślinom wystarcza pięciodniowy okres kwarantanny, ponieważ są one nosicielami biernymi. Natomiast jeśli kwarantanna dotyczy ryb to jej długość zależy od temperatury wody: przy 15ºC trwa półtorej doby, przy 20ºC trwa dobę, natomiast po 25ºC – po kilku godzinach. Są to okresy, w których ryba przebywa w jednym zbiorniku, po tym czasie należy przenieść je do kolejnego zbiornika, a poprzedni wydezynfekować. Takie zabiegi należy przeprowadzać przez 12-13 dni w temperaturze 15ºC, w temperaturze 20ºC – przez 8 dni. Stosuje się takie zabiegi w celu pozbycia się z tkanek pasożytów w różnej fazie rozwojowej. Aczkolwiek jest to metoda bardzo nie komfortowa dla ryb, dlatego też zaleca się kąpiele długotrwałe w roztworach różnych leków. Środki lecznicze stosowane w leczeniu rybiej ospy to: A) zieleń malachitowa – stosowana jako roztwór leczniczy 1-10 ml roztworu macierzystego (0,1 g zieleni malachitowej na 100 ml wody) na 100 l wody – stosowany jako kąpiel długotrwała, co trzeci dzień roztwór należy wzmacniać, dodając ½ pierwszej dawki. B) błękit metylenowy – roztwór 3-4 mg na 1 l wody stosowany w kąpieli długotrwałej. C) błękit metylenowy (dla ryb które są wrażliwe na FCM) – roztwór 2-2,5 mg na 1 l wody stosowany w kąpieli długotrwałej, po pięciu dniach do roztworu leczniczego dodaje się 0,5 mg na 1 litr D) siarczan miedzi – roztwór 0,5-1,5 mg na 1 l wody stosowany przy kąpieli długotrwałej E) siarczan miedzi i kwas cytrynowy – roztwór 0,15 mg siarczanu miedzi i 9,10 mg kwasu cytrynowego na 1 l wody stosowany przy kąpieli długotrwałej F) FMC – mieszanina formaliny, błękitu metylenowego i zieleni malachitowej – po sporządzeniu roztworu macierzystego (100 ml formaliny, 370 mg błękitu metylenowego i 370 mg zieleni malachitowej) stosujemy go w roztworze leczniczym w dawce 1-1,2 ml na 100 l wody – kąpiel długotrwała. G) trypaflawina – roztwór 0,1-0,4 mg na 1 l wody stosowany w kąpieli długotrwałej H) Aureomycin – w dawce 12 mg na 1 l wody podczas kąpieli długotrwałych I) hydrochlorek chininy – w dawce 10 mg na 1 l wody – podczas kąpieli długotrwałej Bibliografia: J. Antychowicz, Choroby ryb akwariowych. J. Lewczuk, Domowe akwarium słodkowodne. H. Frey, Akwarium słodkowodne. Wszystkie pozycje serdecznie polecam.
368 komentarzy
Anika:
22.05.2010 22:17do kamgur>Witam serdecznie przeczytałam twoje wypowiedzi i uważam że właśnie Ty mażesz mi pomóc w czym rzecz założyłam akwarium (126 l)jeszcze w nim nie pływają ryby czekam dwa tygodnie aby dojrzało.Pojawił się problem na wewnętrznej szybie w akwarium pełzają ok milimetrowe,białe cienkie jak włos robaki.Proszę o radę może z czymś takim się spotkałeś,a nie chcę ryzykować i wpuszczać ryb ponieważ nie wiem czy im to nie zaszkodzi.Proszę Cię bardzo o szybką odpowiedź.Anika.
leon:
21.05.2010 22:12na rybia ospe pomaga tetra contra spot sprawdzony srodek
bulawyjdzie:
20.05.2010 23:53ospe w akwarium mam juz od 2 tygodni fmc ichtio nie pomaga :/ nie wiem co mam robic
bulawyjdzie:
20.05.2010 17:15witam mam akwarium 240l podnioslem wode do temp. 30 stopni juz tydzien jak nie wiecej tak stoi stosowalem 2 butelki ichtiosanu gdzie sprzedawca mowil mi zebym dawal po pol butelki co drudzi dzien wiec kuracja trwala 8 dni po tych 8 dniach z mieczykow znikla ospa tak samo z platki i molinezji natomiast neonki czerwone i bocje siatkowane i wspaniale nic nie pomaga kupilem potem fmc i tez daje pol butelki na akwarium dzisiaj byl drugi dzien stosowania ale neonki sa strasznie wysypane u bocji tylko nie ktorej maja dosc intensywna wysypke pzodrawiam i prosze o rade
Jack:
20.05.2010 13:00KUBA-- temperatura 30*C napewno nie jest najlepszą temperaturą ale jak leczy się ryby to trzeba spróbować ja mam welonki w akwa i chorą bocje wspaniałą na ospe podniosłem temperature do 30 *C dałem lek i zobaczymy .wiadomo welonki nie przepadają za taką temperaturą
KUBA:
18.05.2010 15:02Czy ryby nie padną przy temp.30*C??
MAXSEFO85:
17.05.2010 09:08SIEMKA, PODNIESIENIE TEMPERATURY DO 30 - 31 STOPNI + SRODEK PODSTAWOWY ZALATWI KULORZESKA TYLKO POWIERZCHOWNIE. ZAPOMNIELISCIE O TYM ZE BAKTERIA MOZE ZNAJDOWAC SIE W KAZDYM MIEJSCU W AKWA, ROWNIEZ W ZWIRZE, NA KASZORKU I WSZELKICH INNYCH PRZEDMIOTACH DO KTORYCH MOZE NIE DOPLYWAC WODA Z LEKARSTWEM. ABY POZBYC SIE KULORZESKA NA DOBRE, PO KAZDYM ZAKUPIE RYBY, ROSLINY ITP TRZEBA BEZZWLOCZNIE PRZEPROWADZIC KWARANTANNE W OSOBNYM ZBIORNIKU (NAJCZESCIEJ POPELNIANY BLAD TO WPUSZCZANIE SWIEZOZAKUPIONYCH RYB DO ZBIORNIKA TOWARZYSKIEGO A NASTEPNIE ZJE...ANIE SPRZEDAWCY ZE SPRZEDAL CHORE RYBY). PO OKRESIE KWARANTANNY WG WYTYCZNYCH W TEKSCIE MOZNA WPUSCIC RYBY.CO DO ZWALCZANIA (NIE TYLKO STLUMIENIA) KULORZESKA POLECAM LEKTURE PANA ANTYCHOWICZA
Monika:
02.05.2010 10:55Witam. Pracuje w sklepie zoologicznym. Na kulorzęska spokojnie wystarczy podnieść temp.do 30 st.C i dodac jakiś podstawowy lek. Ja stosuję GeneralTonic firmy Tetra.
kangur:
02.05.2010 07:36Do wszystkich zainteresowanych: Opisana tu przeze mnie ( i Pilara-pozdro) choroba spowodowana jest przez mikroorganizmy pasozytnicze Pleistophora hyphessobryconis. Jest ona powszechnie znana ale nieuleczalna i przewaznie smiertelna dla ryb. Choroba najczesciej jest wprowadzana do akwarium przez wprowadzenie nowych (zakazonych) ryb oraz zywego pokarmu (przede wszystkim tubifex- a wiec nie polecam). Zarodniki pasozyta rozwijaja sie w ciele ryby. Symptomy choroby to 1: niespokojne zachowanie ryby, rowniez w nocy, 2: ryba traci kolorystyke, 3: rozwija sie cysta lub cysty (najpierw wyglada jak kropka zwyklej ospy, potem jak grudka), 4: ryba ma trudnosci z plywaniem, 5: w zaawansowanum stadium kregoslup ryby moze ulec znieksztalceniu, 6: ryba dostaje dodatkowych infekcji objawiajacych sie gniciem pletw albo opuchlizna. Zadna skuteczna metoda leczenia nie jest znana. Jedyne co mozna zrobic to usunac natychmiast chore ryby z akwarium i dokonac duzej podmiany wody (najlepiej powtarzac to przez pare dni). Mozna tez stosowac specjalne filtry zwane diatom filter (o ktorych ja nie mam zielonego pojecia). To jest ogolne tlumaczenie z angielskojezycznej Wikipedji. Inne strony podaja, ze choroba moze tez byc zarazliwa dla innych tetr, z wyjatkiem neonow czerwonych, i, sporadycznie, dla skalarow i razbor. Ja pamietam, ze kiedy moje akwa to mialo kilka lat temu to wukonczyly sie tylko Innesy a czarne i czerwone neony a takze inne tetry byly zdrowe. Skalarow i razbor wtedy nie mialem. Pozdrawiam i nie zycze tego dziadostwa.
kangur:
01.05.2010 08:40Shadow i Wszyscy Zainteresowani. Poprzez lacinska nazwe choroby, ktora nazywalem "choroba neonowa" (ang.:neon tetra disease) dotarlem do polskich stron internetowych na ten temat. Na polskich stronach nosi ona lacinska nazwe :Pleistophora albo polska Wrzodzienica (choroba wrzodowa). Niestety sa to glownie informacje o ksiazkach na ten temat. Jak bede mial czas to przetlumacze artykul z angielskiej Wikipedji i umieszcze to tutaj. Pozdrawiam
$$PILAR$$:
01.05.2010 03:13Shadow: Ta choroba, ktora opisuje Kangur nie atakuje od razu wszystkich rybek. Kiedys mialem neony Innesa i czerwone. Ta wlasnie choroba wykonczyla mi polowe innesow, wiec dokupilem 10. Niestety wszystkie zdechly, w ciagu roku- i nowe i stare. Objawy sa troche podobne do ospy ale rybki dostaja 2-3 kropki a czasem tylko jedna. KROPKI TE ROSNA I RABIA SIE Z NICH COS JAK GRUDKI. Z czasem cialo rybki moze ulec znieksztalceniu. Choroba przebiega powoli. Na poczatku rybki zachowuja sie normalnie, potem przestaja jesc i plywaja jak pijane. Jest to nieuleczalne i zarazliwe ale inne neonki i tetry na to nie choruja. To co maja twoje neony wyglada raczej na "normalna" ospe wiec lepiej zacznij dzialac. Pzdr
kangur:
30.04.2010 11:31Shadow: to moze byc zwykla ospa. Neony dostaja kropek wczesniej niz inne ryby bo nie maja lusek na skorze. Ta druga choroba objawia sie tym ze kropek jest mniej (nieraz tylko jedna) i z czasem sie powiekszaja. Nie wystepuja tez u wszystkich rybek na raz. Na wszelki wypadek zacznij leczyc jak zwykla ospe bo potem moze byc za pozno. Pozdrawiam
dani1981:
29.04.2010 16:11kąpiel długotrwała odbywa się z pomocą filta czy tylko napowietrzacza bo jest napisane kąpiel długotrwała od 3 do 12 dni p.s. prosze o bezzwłoczną odpowiedz
Shadow:
26.04.2010 21:50Witam zaobserwowalem u swoich neonow inesa biale kropki i zastanawiam sie czy jest to rybia ospa czy choroba o ktorej w jednym z postow pisal Kangur(dotyczaca tylko tego gatunku)inne ryby nie maja zadnych obiaw zwyklej ospy i tu moje pytanie jesli to choroba tylko neonow to czy na prawde nie ma na nia lekarstwa? PS. Nie widzialem wczesniej aby neony sie ocieraly o rosliny kamienie czy tez nie mialy apetytu a obserwuje ryby codzienie.Profilaktycznie podnioslem tem. o 2 stopnie do 30 stopni i dalem sol akwarystyczna.
Shadow:
26.04.2010 21:47Witam zaobserwowalem u swoich neonow inesa biale kropki i zastanawiam sie czy jest to rybia ospa czy choroba o ktorej w jednym z postow pisal Kangur(dotyczaca tylko tego gatunku)inne ryby nie maja zadnych obiaw zwyklej ospy i tu moje pytanie jesli to choroba tylko neonow to czy na prawde nie ma na nia lekarstwa? PS. Nie widzialem wczesniej aby neony sie ocieraly o rosliny kamienie czy tez nie mialy apetytu a obserwuje ryby codzienie.Profilaktycznie podnioslem tem. o 2 stopnie do 30 stopni i dalem sol akwarystyczna.