Opis
Jest to choroba wywołana przez orzęska Ichthyophthirius multifiliis, który atakuje skórę i skrzela ryb słodkowodnych. Pasożyt najszybciej dorasta i rozwija się na skórze ryby w temperaturze 25ºC, natomiast w temperaturze 32-33ºC ginie w ciągu 4-6 godzin. Jeśli w akwarium występują warunki najodpowiedniejsze dla rozwoju pasożyta, czyli właściwości fizykochemiczne wody oraz osłabione ryby to choroba może poczynić poważne spustoszenia w stadzie. Choroba ta nazywana jest również kulorzęskiem.
Objawy
Jednokomórkowiec tego orzęska jest widoczny gołym okiem, ponieważ ryba jest cała w białych, małych punkcikach. Najpierw są one widoczne na płetwach i plecach ryby. W pierwszej fazie choroby ryby ocierają się o dekoracje i rośliny próbując pozbyć się pasożyta. Spada również apetyt ryb. Jeśli w skrzelach dojdzie do inwazji orzęska to ryba dusi się, gdy zaś między naskórkiem a skórą właściwą osiedli się znaczna ilość pasożytów to następuje powolne odrywanie się płatków skóry od ciała. Jeśli dojdzie do zachorowania wylęgu ginie on bardzo szybko w nerwowych konwulsjach.
Leczenie
Do praktyk zapobiegawczych występowaniu rybiej ospy należy kwarantanna nowo zakupionych ryb, roślin, ślimaków. Ślimakom i roślinom wystarcza pięciodniowy okres kwarantanny, ponieważ są one nosicielami biernymi. Natomiast jeśli kwarantanna dotyczy ryb to jej długość zależy od temperatury wody: przy 15ºC trwa półtorej doby, przy 20ºC trwa dobę, natomiast po 25ºC – po kilku godzinach. Są to okresy, w których ryba przebywa w jednym zbiorniku, po tym czasie należy przenieść je do kolejnego zbiornika, a poprzedni wydezynfekować. Takie zabiegi należy przeprowadzać przez 12-13 dni w temperaturze 15ºC, w temperaturze 20ºC – przez 8 dni. Stosuje się takie zabiegi w celu pozbycia się z tkanek pasożytów w różnej fazie rozwojowej. Aczkolwiek jest to metoda bardzo nie komfortowa dla ryb, dlatego też zaleca się kąpiele długotrwałe w roztworach różnych leków. Środki lecznicze stosowane w leczeniu rybiej ospy to: A) zieleń malachitowa – stosowana jako roztwór leczniczy 1-10 ml roztworu macierzystego (0,1 g zieleni malachitowej na 100 ml wody) na 100 l wody – stosowany jako kąpiel długotrwała, co trzeci dzień roztwór należy wzmacniać, dodając ½ pierwszej dawki. B) błękit metylenowy – roztwór 3-4 mg na 1 l wody stosowany w kąpieli długotrwałej. C) błękit metylenowy (dla ryb które są wrażliwe na FCM) – roztwór 2-2,5 mg na 1 l wody stosowany w kąpieli długotrwałej, po pięciu dniach do roztworu leczniczego dodaje się 0,5 mg na 1 litr D) siarczan miedzi – roztwór 0,5-1,5 mg na 1 l wody stosowany przy kąpieli długotrwałej E) siarczan miedzi i kwas cytrynowy – roztwór 0,15 mg siarczanu miedzi i 9,10 mg kwasu cytrynowego na 1 l wody stosowany przy kąpieli długotrwałej F) FMC – mieszanina formaliny, błękitu metylenowego i zieleni malachitowej – po sporządzeniu roztworu macierzystego (100 ml formaliny, 370 mg błękitu metylenowego i 370 mg zieleni malachitowej) stosujemy go w roztworze leczniczym w dawce 1-1,2 ml na 100 l wody – kąpiel długotrwała. G) trypaflawina – roztwór 0,1-0,4 mg na 1 l wody stosowany w kąpieli długotrwałej H) Aureomycin – w dawce 12 mg na 1 l wody podczas kąpieli długotrwałych I) hydrochlorek chininy – w dawce 10 mg na 1 l wody – podczas kąpieli długotrwałej Bibliografia: J. Antychowicz, Choroby ryb akwariowych. J. Lewczuk, Domowe akwarium słodkowodne. H. Frey, Akwarium słodkowodne. Wszystkie pozycje serdecznie polecam.
368 komentarzy
Mycha:
25.05.2011 17:16Trochę czasu minęło, ale może pomoże to innym:). Kasiu procedura przywracania nie jest wcale taka trudna:). Jeśli wyleczyłaś rybki to nie musisz od razu używać nie wiadomo czego czy podmieniać wody z powodu wcześniejszej choroby:). Warunkiem bezwzględnym jedynie jest to iż przez 4 tygodnie od zakończenia kuracji nie wpuszczasz nowych, obcych ryb(nawet z własnego, kolejnego zbiornika), a swoje obserwujesz. Kulorzęsek to cysty, które mogą mieć nawet do 2000 pływek, mało prawdopodobne jest żeby po udanym leczeniu zakazić nowe ryby, ale nie jest to niemożliwe gdyż niejednokrotnie nowe ryby są słabsze. Poza tym choroba je osłabia więc potrzebują czasu żeby wrócić do pełni sił. Wodę podmieniamy tak samo jak robiło się to do tej pory:). Ot i cała filozofia. P.S. Pamiętajcie iż środki lecznicze, które stosujecie zabijają pływki, których nie widzicie gołym okiem, a nie cysty znajdujące się na rybach więc wymaga to cierpliwości:). Aa i przy delikatniejszych rybach bądź wrażliwszych jak już ktoś mądrze zauważył trzeba uważać z "chemią" bo nie każda rybka "daje rade". Życzę udanych wyleczeń i zdrowych ryb:)
Kasia:
27.04.2011 23:13Muszę przyznać, ze bardzo mi pomógł ten artykuł a jeszcze bardziej komentarze. Niestety trafiłam na komentarz opisujący mój problem, ale pozostał on bez odpowiedzi. Rybki (4 gupiki) jedzą i zachowują się normalnie (nie drapią się i nie drapały), ale jedna z nich dostała na 1,5 doby białych kropek po czym kropki znikły bez zastosowania jakichkolwiek kuracji. Profilaktycznie trafiły do solonej wody. Co to było i czego jeszcze mogę się spodziewać? Kto pomoże?
Michał...:
26.04.2011 11:34Czy jest jakiś sposób żeby zdeinfekoać owada którego zamierzamy podać rybom
Artur-Cichlidae:
08.04.2011 17:02Matiko0987, na 14 litrów wody 4 rybki?!! A TO NAWET NIE 14 BO TRZEBA ODLICZYĆ OBJĘTOŚĆ ŻWIRKU I INNYCH OZDÓBEK W TYM SŁOIKU... na 4 ryby to min. 25 litrów, i to tylko jeśli są to rybki typu gupik... a to itak męczenie... a jak mają stać się zdrowe? PO TO JEST TEN ,,OPIS" I PODPUNKT ,,LECZENIE". Poza tym, był kiedyś gdzieś w necie taki oto napis: Rybka - 8 złotych, lekarstwo dla chorej rybki - 5 złotych, wyleczenie chorej rybki - bezcenne, Pzdr.
Matiko0987:
05.04.2011 14:17witam ja mam mieczyka i on też ma takie kropki białe co mam zrobić cały czas siedzi pod żwirkiem i nawet go popychałam chyba z 3 razy a on trochę popłynie i staje od 2 dni nie je i kołysze się z boku na bok na zywa się mieczyk hellera pomarańczowy mm go dopiero 1 tydzień w akwarium 14l . mam tam 4 rybki i co mam zrobić żeby byly zdrowe odpowiedzie z góry dziękuję
Adam:
29.03.2011 19:37Witam!Moje wszystkie rybki miały tę chorobę.Wszystkie przezyły.Dałem temperaturę wody na 32st. , 3łyzeczki soli i lekarstwo w płynie:z tropicalla cmf dla ryb POZDRAWIAM!!
Kasia:
27.03.2011 14:57Cześć, moje stadko ma tę chorobę. Bardzo dużo piszecie o kuracji leczniczej ze wszystkimi szczegółami ale nigdzie nie widzę jaka jest procedura przywracania akwarium po leczeniu. U mnie oprócz krewetki nie było ofiar ani w baby ani w dużym (a miałam w obu). W akwarystycznym pan powiedział, że muszę po skończonym leczeniu włożyć spowrotem filtr węglowy na 5 dni a potem wymienić 15% wody i wymienić filtry na nowe. Po następnych 5 dniach mogę dodać dopiero nowe rybki lub roślinki (te niestety, nie przeszły tak dobrze leczenia jak rybki). Chciałam się dowiedzieć czy ta procedura jest faktycznie aż tak zawiła. Jak Wy to robicie?
MUMIN:
16.03.2011 21:31Witam Widzę wiele pytań żadnej odpowiedzi więc Pomogę OSPA U WELONKA POLECAM PREPERAT ZIELEŃ ZOOLEK DAWKOWANIE 2 KROPLE NA 1L JEDNORAZOWO ODCZEKAĆ 6 DNI ZA 6-7 DNI 1 KROPLA NA 1L KONIEC KURACJI TEMPERATURA WODY DO WELONKA DO 28STOPNI NIE WIĘCEJ JA MIAŁEM PRZEZ 10 DNI 7 STOPNI + ZIELEŃ POMOGŁO WYLECZYĆ 3 WELONKI I POZOSTAŁE RYBKI
kangur:
04.03.2011 09:24Najlepiej, zamiast zywego, stosowac pokarm mrozony. Wlasciwosci odzywcze takie samo, rybom smakuje a nie mozna z nim przywlec ospy do akwa. Jedyny bezpieczny, zywy pokarm to solowce.
rafknaf:
06.02.2011 11:18U mnie też prawdopodobnie po podaniu żywego pokarmu zaczęły pojawiać się ślady ospy. Zastosowałem dzisiaj ICHTIO i temp. wody na 30 stopni - mam nadzieję, że to pomoże. Czy są wymagane te pozostałe zastosowania ICHTIO czy wystarczy jedna kąpiel ?
karola:
16.01.2011 15:33moge miec 2 posty sorki ale komp. mi sie psuje: mam 2 welonki z czego jedna ma ospę a druga nie ma objawow ale podejrzewam ze tez sie zarazila. i wobec tego jak przeczytalam tu ze trzeba podniesc temp do 32 stopni ale nie wiem czy moje welonki przezyja w tej temp. poniewaz sa to rybki zimnolubne . ps: dodalam juz zielen ale to narazie nie pomaga.
karola:
16.01.2011 15:30mam pytanie. mam 2 rybki welonki z czego jedna ma ospę podejrzwam ze druga tez jzu sie zarazila aczkolwiek nie widac objawow.poczytalam tu troche i wiem ze trzeba podniesc temp. do 32 stopni ale nie jestem pewna czy taka temp. przezyja moje welonki poniewaz sa one zimnolubne .prosze o pomoc.
basia :
14.01.2011 21:04Kupiłam nowe rybki 1 glono jad 1bocja 1 bojownik i jeszcze dwie których nazwy nie pamiętam... mam jeszcze inne ryby ale to pużniej, bocja bojownik i te 2 których nie pamiętam takie pomarańczowe ... przed wczoraj zuwarzyłam na ich ciele kropki(białe, malutkie) jak przypuszczam jest to ospa, na domiar złego zepsuła mi się grzałka... Wracając do ryb pozostałe nie mają kropek więc zachorowanie zapewne było spowodowane stresem... Czy zna ktoś może jakiś domowy sposób na tę chorobę???!!, czy morze jutro z samego rana mam się wybrać galopem po lek i czy dokupienie grzałki jest konieczne...?/? bo temperatura pokojowa wynosi 25C
Ala:
14.01.2011 20:50wiecie co robić??? Mam akwarium 60l. , w nim (nowo zakupione rybki) 1 bojownik 1 glonojad 1 bocja i 2 innerybki ale nie znam nazwy do tego 5 ... i 2 danonki . Nowozakupione rybki dostały ospę (przynajmniej na to wygląda) Oczywiście moim fartem zepsuła mi się jeszcze na dodatek grzałka... niewiem co mam robić!?? znacie może jakieś domowe sposoby na wyleczenie tej choroby???? HELP!!!
lukas:
09.01.2011 23:54własnie uporałem sie z tym pasozytem. podiosłem na 24 godziny temp. do 32 stopni i choroba zaczela ustepowac po 4 godzinach, na drugi dzień wlalem zieleń dla pewności zeby całkowicie sie go pozbyc