Opis

Jest groźną chorobą narządów wewnętrznych, która jest wywoływana przez grzyb Ichthyosporidium hoferi. Zakażenie ryb następuje po spożyciu przez nie mięśni lub narządów wewnętrznych chorych zwierząt. Kolejnym źródłem zarażenia może być żywy pokarm – widłonogi lub liścionogi. Grzyb dostaje się przez przewód pokarmowy do wnętrza ryby i zaczyna się rozwijać przeważnie w wątrobie i nerkach. Po około 10 dniach od zarażenia osiąga swoje maksymalne rozmiary i takie stadium nazywamy cystą przetrwalnikową. Po śmierci ryby cysty wydostają się na zewnątrz. U ryb zimnolubnych grzyb Ichthyosporidium hoferi rozwija się w lecie, natomiast u ryb tropikalnych występuje w ciągu całego roku.

Objawy

W większości przypadków przebieg ichtiosporidioza ma charakter przewlekły i może trwać kilka miesięcy lub nawet kilka lat. Ryby stopniowo chudną. Jeżeli zakażeniu ulegną młode osobniki może u nich dojść do deformacji kośćca, w szczególności kręgosłupa. Do pierwszych objawów obecności grzyba dochodzi po 14 dniach od zarażenia osobnika. Ryby mają zaburzoną koordynację ruchów, poruszają się skokami. W ostatnim stadium choroby dochodzi do ogólnego obrzęku ciała, wodnicy i nastroszenia łusek. U ryb dochodzi do różnych objawów, zależą one od miejsca usadowienia się grzyba. Jeśli zaatakowana zostanie wątroba to dochodzi do powiększenia powłok brzusznych, natomiast gdy grzyb zadomowi się w oczodole to następuje wysadzenie gałki ocznej i zniszczenie oka. Gdy grzyb umiejscowi się w skrzelach ryba ma taki objawy jak w przypadku przyduchy, czyli dusi się mimo wystarczającej ilości tlenu w wodzie. Można przypuszczać, że grzyb zaatakował mózg po nieskoordynowanych ruchach. Jeśli dojdzie do zakażenia skóry da się zauważyć u ryb charakterystyczną szorstkość łusek, postrzępienie i martwica płetw.

Leczenie

Można zapobiec chorobie optymalizując warunki hodowli. Jeśli zapewnimy rybom odpowiednie warunki środowiskowe i właściwą dietę dla danego gatunku ryby są bardziej odporniejsze na ichtiosporidiozę. Należy pamiętać, że źródłem zarażenia może być żywy pokarm, dlatego też skorupiaki planktonowe, które pochodzą z niezbadanych zbiorników należy mrozić przez 10 dni w temp –10ºC lub przez 5 dni w temperaturze -20ºC by zniszczyć postacie rozwojowe grzyba. Natomiast by nie doszło do zarażenia całego stada należy nowozakupione okazy poddawać kwarantannie. Jeśli podejrzewamy tę chorobę i przeprowadzone badania w tym kierunku potwierdzą nasze przypuszczenia to należy wyeliminować wszystkie osobniki, które przebywały w zakażonym zbiorniku. Rośliny, które przebywały w tym zbiorniku, należy opłukać i umieścić w naczyniu bez podłoża w odstałej wodzie o temperaturze 20-25ºC. Do naczynia wlewamy roztwór Bicykliny-5 w stężeniu 15 000 j.m. na litr wody. Przez kolejnych 6 dni stosujemy takie same dawki jak w 1 dniu. Podłoże należy wygotować, a zbiornik dezynfekować roztworem chloru o zawartości 5% czynnego Cl2. Jeśli rozpoznamy chorobę to leczenie jest bezskuteczne. Natomiast można poddać leczeniu ryby, które są dla nas szczególnie wartościowe i jeszcze się nie ujawniły u nich objawy. Stosuje się wtedy karmę suchą, którą przed podaniem należy namoczyć w 1% roztworze fenoksetolu oraz kąpiel w 1% roztworze fenoksetolu w postaci 10-20 ml tego roztworu na 1 l wody. Taka kąpiel trwa 2 dni. Bibliografia: J. Antychowicz, Choroby ryb akwariowych. J. Lewczuk, Domowe akwarium słodkowodne. H. Frey, Akwarium słodkowodne. Wszystkie pozycje serdecznie polecam.